wonende op de Markt), lid van het St. Lucasgilde te Antwerpen (1577), in 1583 nog vermeld als boekdrukker in "De Waekenden Haen", vroeger "Het Schild van Vlaenderen" in de Korte Kammerstraat te Antwerpen, boekdrukker en boekverkoper te Rotterdam op de Markt in "De Fame"("De Faam" had voordien nog als stadhuis dienst gedaan) (1590-1624), en in het Westnieulant in "De Leeu" te Rotterdam (1590-1626), drukker der Admiraliteit op de Maze en stadsdrukker (1587-1626). Hij gaf ruim 120 werken uit, waaronder theologische, stichtelijke en letterkundige, maar vooral schoolboeken. Via zijn familie had hij ook veel contacten in boekdrukkers en onderwijskringen : zijn schoonzuster Barbara van Bracht was gehuwd met Philips de Grave, boekdrukker, zijn dochter Elisabeth was getrouwd met Felix(II) van Sambix, boekdrukker, en zijn dochter Catharina met Abraham Elsevier, boekdrukker. Zijn schoonzuster Maria van Bracht was gehuwd met Jan van den Velde van Antwerpen, beroemd Frans schoolmeester en calligraaf. "Rotterdam werd decennia lang gedomineerd door het Antwerpse drukkersgeslacht van Waesberghe (1587-1661) dat zich vooral bezighield met het drukken en uitgeven van letterkundige werken en schoolboeken." Hij is reeds ca. 1587 naar Rotterdam vertroken, aangezien de gereformeerden na de verovering van Antwerpen in 1585 door Parma de stad moesten verlaten.
Jan van Waesberghe betrekt typografisch materiaal van o.a. de Rotterdamse lettergieter Gabriel Guyot (werkzaam 1591-1610), onder meer voor het drukken van "de Psalmen in francois, hebbende daertoe expresse de noten doen gyetten tzijnen grooten costen" (jan. 1611) en voor een Frans-Nederlands woordenboek "met goede bescheydelicke letteren, (...) welke letteren hij Suppliant mede tot synen grooten coste heeft laten maken" (1611/12) [547]. Hij had blijkbaar ook financiële belangen bij de lettergieterij van Guyot, want toen Dirck Fransz op 15-12-1610 deze lettergieterij van de nabestaanden van Gabriel Guyot overnam stelde Jan van Waesberghe zich borg voor de betaling van de koopsom ƒ 500,10,--, tot zekerheid waarvan hij stelt " syn huys ende erve genaempt de Fame staende ende gelegen aen de Marckt deser stede int Westnieulant, belegen van Joosgen Jansdr houtcraemster vooren, de stege van de craenpart van Coolen achter, tsamen aende Oostsyde ende van de stege leggende tusschen dese huysinge ende thuijs van Jan van Deutecom aende Westsijde, streckende voor van de straet tot achter aen Jan Pietersz Dubien, voorts syne andere goederen roerende en onroerende, etc."
De Van Waesberghe's gaven in de loop der jaren talloze schoolboeken uit getuige o.a. Jan van Waesberghe's eigen uitspraak (1611) : "Dat hij suppliant ende synen vader zal. de ghene syn die de fransoische talen met het drucken der Fransoischer ende Nederduytsscher schoelboecken tot behelp aller scholen 40 oft 50 jaeren continuelyck in dese Nederlanden met groote moeyte ende meerder oncosten vervoordert hebben, zoo doer het maecken, vernyeuwinge, verbeteringe ende correctie der zelver boecken".
Op 22-7-1591 verklaart Pieter Cornelisz, schipper, wonende te Delffshaeven, 40 jaar, op verzoek van Jan van Waesbergen, boeckdrucker, uit naam van Hans Soolmans, coopman te Amsterdam, dat hij ongeveer zeven weken geleden met zijn schip genaamd de Fortuijne, komende van Lixbona, tussen Heijssant en de Sourdels, acht Engelse schepen van oorlog is tegengekomen. De overste daarvan werd door het scheepsvolk Millord Kummerlandt genoemd. Deze overste is met wat volk bij hem aan boord gekomen en heeft enige goederen uit zijn schip gehaald. Daaronder twee zakken peepers die door een zekere Jan Vell in Lixbona waren ingescheept om gebracht te worden aan Hans Soolmans.
Op 23-7-1591 verklaart Claes Jacobsz, schipper, wonende te Schijedamme, 30 jaar, op verzoek van Jan van Waesbergen, boockdrucker, uit naam van Hans Soolmans, coopman te Amsterdam, dat hij ongeveer zeven weken geleden met zijn schip, een vlijboote genaamd St. Jacob, komende van Lixbona, tussen Heijssant en de Sourdels, acht engelse schepen van oorlog is tegengekomen. De overste daarvan werd door het scheepsvolk Millord Kummerlandt genoemd. Deze overste is met wat volk bij hem aan boord gekomen en heeft daar enige goederen uit gelicht. Daaronder waren twee zacken peepers en een tonneken gember. Deze waren te Lixbona ingescheept door een zekere Jean Vell, om gebracht te worden naar Hans Soolmans. Ook de brieven en geschriften die door de coopluijden en facteurs te Lixbona waren meegegeven werden in beslag genomen.
Laatst gewijzigd:
20 december 2023
link:
https://ngv-stambomen.nl/gdp/index.php/pers/get/5-32836
Gekopieerd!