Stamboom van Hagenbeek

Vader: Æthelwulf van Wessex
Moeder: Osburga van Wight

• Geboren: ± 837 [[https://gw.geneanet.org/dupuisl?lang=nl&p=aethelred+i&n=de+wessex]] te Wantage (Wessex)
• Gedoopt: . [[https://gw.geneanet.org/u649578?lang=nl&iz=461&p=alfred&n=of+wessex+england]]
• Koning van Wessex
• Overleden: op 24 april 871 (ongeveer 34 jaar oud)

Alfred de Grote (Oudengels: Ælfred, Ælfr?d; Wantage (Oxfordshire), 848/849 - Winchester, 26 oktober 899) was koning van Wessex van 871 tot 899.

Alfred staat bekend voor zijn verdediging van de Angelsaksische koninkrijken van Zuid-Engeland tegen de Denen. Zo werd hij de enige Engelse vorst die nog steeds het epitheton "de Grote" wordt toegekend. Alfred was de eerste koning van Wessex die zichzelf de "koning van de Angelsaksen" noemde. Details van zijn leven worden beschreven in een werk van de 10e-eeuwse Welshe geleerde en bisschop Asser. Alfred was een geleerde man die onderwijs aanmoedigde en die het rechtssysteem en de militaire structuur van zijn koninkrijk verbeterde.

Hij wordt beschouwd als een heilige door sommige katholieken, maar werd nooit officieel heilig verklaard. De Anglicaanse Gemeenschap vereert hem als een christelijke held, met een feestdag op 26 oktober, en hij kan vaak gevonden worden in gebrandschilderd glas in parochiekerken van de Anglicaanse Kerk.
Alfred werd geboren in een tijd dat Engeland was verdeeld in meerdere Angelsaksische koninkrijken, terwijl de Denen in grote delen van het oosten en midden van Engeland (de 'Danelaw') de macht hadden, en de Noren ook nog aanwezig waren in het noordwesten van het land.

Als jongste zoon was Alfred voorbestemd om geestelijke te worden. Vermoedelijk heeft hij daarom een goede opleiding gehad die zijn bijzondere belangstelling voor geloof en literatuur stimuleerde. In 854 reisde Alfred met zijn vader Ethelwulf naar Rome en bezocht met hem op de terugweg het hof van de Franse koning Karel de Kale. Bij terugkomst weigerden zijn oudere broers, die als regent hadden opgetreden tijdens de afwezigheid van hun vader, om de macht af te staan en Ethelwulf werd in 856 afgezet als koning.

Alfred stierf op 26 oktober van het jaar 899 in Wantage en werd begraven in de Old Minster in Winchester. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Eduard de Oudere. Het lichaam van Alfred werd later overgebracht naar de New Minster. Op de plaats van de New Minster is later nog de Kathedraal van Winchester gebouwd. Alfreds graf is verloren gegaan en er zijn bij archeologisch onderzoek wel stoffelijke resten gevonden die aan Alfred worden toegeschreven, maar dat is zeer twijfelachtig.
Alfred wordt als heilige vereerd in de Anglicaanse en de Oosters-orthodoxe Kerk.

De Grote, directe heerschappij over Wessex en Mercia, beschermer van de Engelsen onder Deense heerschappij, opperheer van Eadwulf (heerser van de Engelsen in Bernicia) en van Welshe prinsen.

Alfred werd sinds 866 door zijn broer Æthelred I bij het bestuur betrokken en kreeg de leiding over de oorlogsvoering tegen de Denen, die hij in 871 bij Ashdown versloeg. In datzelfde jaar werd hij koning van Engeland (kroning in Winchester in 871). Hoewel het hem aanvankelijk lukte de invasie van Wessex af te slaan, werd zijn leger in 878 vernietigend verslagen en werd het land door de indringers overspoeld. Hij trok zich terug naar Somerset, stelde zijn leger opnieuw samen en versloeg de Denen datzelfde jaar bij Eddington.
Hierdoor viel Engeland uiteen in een onafhankelijk Angelsaksisch gebied (gedomineerd door Wessex) en in de Deense territoria ten noordwesten van de verbindingsweg tussen Londen en Chester, het zogenaamde Danelaw. (885: gebiedsverdeling met de Denen)

Alfred ontwikkelde een sterk verdedigingssysteem op basis van algemene dienstplicht voor alle vrije mannen, een vloot en de bouw van versterkingen. Deze maatregelen bewezen hun waarde in 893 bij een nieuwe Deense invasiepoging. Hij was de eerste Angelsaksische koning die met succes de Scandinavische invasies van Engeland weerstond, al kon hij niet alle door de Denen bezette gebieden bevrijden.

Alfred werd erkend als opperheer door zowel Mercia als door de vorsten in Zuidwest-Wales. Hij steunde ook Eadwulf I van Bamburgh, die heerste over het gebied in het noorden dat buiten de Vikingheerschappij viel. In 886 heroverde hij de heerschappij over Londen; hij droeg de stad echter weer over aan het met hem verbonden Mercia.

In 892 probeerde een nieuw, groot Vikingleger het Vikinggebied uit te breiden, maar faalde door Alfreds verdedigingsmaatregelen, waaronder een vloot en versterkte centra.

De geschiedschrijving van zijn tijd en latere tijden presenteert hem als verdediger van het christendom tegen de heidenen en als nationale held. In de korte vredesperioden van zijn regering verbeterde hij het bestuur van het koninkrijk en legde zijn onderdanen recht en eenheid op.

Aan zijn hof richtte hij naar Karolingisch voorbeeld een school op voor de zonen van de adel en stimuleerde hij geleerden en kloosters, die werden aangemoedigd Latijnse werken in het Angelsaksisch te vertalen. Alfred schreef mogelijk zelf over de geschiedenis en geografie van zijn land en vertaalde Augustinus, Boëthius en Gregorius de Grote. Zijn literaire activiteiten effenden de weg voor de ontwikkeling van de Angelsaksische schrijftaal.

Bron: EdMA/LdMA Vraag: Asser – Life of Alfred