Stamboom van Hagenbeek

Vader: Willem X van Aquitanië-Poitou
Moeder: Eleonora de Châtellerault

• Geboren: ± 1122 te Nieul-sur-l'Autrec (F)
• Gedoopt: [[https://gw.geneanet.org/dupuisl?lang=nl&p=eleonore+dite+alienor+dite+la+perpulchra+plus+que+belle&n=d+aquitaine]]
• Koningin van Frankrijk en Engeland
• Hertogin van Acquitanië in 1137
• Overleden: op 31 maart 1204 (ongeveer 82 jaar oud) te Poitiers (F)
• Begraven: te Fontevrault (F)

Zij was zowel koningin van Engeland als van Frankrijk, werd meer dan tachtig jaar en bleef tot aan haar dood één van de centrale persoonlijkheden van haar tijd. Haar voorliefde, en die van haar zoon Richard, voor de liederen der troubadours had zij van haar grootvader geërfd, een kruisvaarder die legendarisch werd door zijn onstuimigheid, zijn vele maîtresses en zijn gedichten, die rondtrekkende jongleurs op ridderfeesten zongen. Eleanora droeg op haar eigen manier bij tot de beschaving van haar tijd. Terwijl zij Richards leidsvrouw was te Poitiers, verzamelde zij een groep jonge mensen om zich heen, die allen vol geestdrift waren voor de nieuwe dichtkunst en de nieuwe vrijheid van spreken. Haar 'Liefdeshoven' kwamen bijeen in de grote zaal van het kasteel, waarvan nog één muur overeind staat en waar de herinnering aan Eleanora levend blijft. Haar oudste kind Maria, 'de levenslustige en vrolijke gravin' van Champagne, zat soms voor. De hoofsheid van de Liefdeshoven verleende vrouwen een nieuwe status en bracht enige elegance in de stijve gewoonten van die tijd. Dames werden nu het onderwerp van gedichten en zaten hoofse debatten voor - evenzo zaten zij ook toernooien voor, wat ook een middel was om de hartstocht voor oorlog om te buigen van een strijd tot de dood naar een wedstrijd. Op zekere dag was het onderwerp van gesprek aan het 'hof' of liefde in een huwelijk kon overleven en men was van oordeel dat dit niet zo was. Feodale huwelijken lieten er inderdaad weinig ruimte voor. Troubadours zongen van liefde voor dames, die reeds gehuwd waren of 'reeds beloofd waren aan anderen, wat vaak al in hun jeugd gebeurd was. Gewoonlijk was het onmogelijk onwettige relaties met deze dames aan te gaan. Daar ook landbezit ermee gemoeid was, werden adellijke vrouwen zorgvuldig in de gaten gehouden. Zeker is dat liefde nauwelijks een rol speelde toen Eleanora op haar vijftiende voor de eerste keer in het huwelijk trad. Na de dood van haar vader die stierf tijdens een pelgrimstochtnaar Compostela had Eleanora Aquitanië geërfd. Drie maanden later had Lodewijk, de erfgenaam van de Franse troon, zich in het gezelschap van een indrukwekkend aantal ridders naar het zuiden gespoed om dit uiterst belangrijke leen voor het Capetingische rijk veilig te stellen. Hij trad met de erfgename van dit gebied in het huwelijk in de kathedraal van St. Andreas in Bordeaux. Nog voor het paar Parijs had bereikt, stierf de oude koning, en was koning Lodewijk VII Eleanora's echtgenoot. Het was onvermijdelijk dat er spanningen zouden ontstaan tussen het beeldschone, levendige meisje en haar echtgenoot, die in een klooster was opgevoed en die zij 'meer een monnik dan een koning' noemde. Boze tongen beweerden zelfs dat zij een verhouding had met haar oom, Raymond van Poitiers, vorst van Antiochië, toen zij in 1147 Lodewijk op de Tweede Kruistocht vergezelde. Omdat hij ontevreden was over het feit dat Eleanora hem twee dochters in plaats van de door hem gewenste zoon had geschonken, stemde Lodewijk uiteindelijk toe in een nietigverklaring van hun huwelijk op grond van de van pas komende reden van een te nauwe bloedverwantschap. Nog geen twee maanden later deed Eleanora de feodale wereld versteld staan door met Hendrik van Anjou te trouwen, die zo'n tien jaar jonger was; deze energieke, wilskrachtige hertog van Normandië was eveneens erfgenaam van de Engelse kroon. Bij hun huwelijk bracht zij Aquitanië in en aldus werd het rijk der Anjou's, dat Engeland en het grootste gedeelte van Frankrijk omvatte, gegrondvest. En om Lodewijks ergernis nog groter te maken, schonk Eleanora Hendrik II vijf zonen en drie dochters. Hun derde kind, Richard, werd op 8 september 1157 geboren. Hun oudste zoon Willem stierf op jonge leeftijd. De tweede zoon, Hendrik, werd tot' zijn vaders opvolger aangewezen. Richard werd voorbestemd om in het moederlijke erfdeel Aquitanië op te volgen; Godfried kreeg Bretagne en Jan kreeg de bijnaam 'Zonder Land', omdat er voor hem niets overgebleven was.
Eleonora werd geboren op Chateau de Belin. Er wordt ook een andere overlijdensdatum vermeld: 26 juni 1202 l'Abbaye de Fontevraul. Tijdens de 2e kruistocht van 1147-1149 ontstond verwijdering tussen de echtelieden en Eleonoor drong aan op een scheiding. Na de dood van haar vader die stierf tijdens een pelgrimstocht naar Compostella had Eleonora Aquitanië geërfd. Drie maanden later had Lodewijk, de erfgenaam van de Frankische troon, zich in het gezelschap van van een indrukwekkend aantal ridders naar het zuiden gespoed om dit uiterst belangrijke leen voor het Capetingische rijk veilig te stellen. Binnen 3 maanden hertrouwde zij met Hendrik II graaf van Anjou, hertog van Normandië in de kathedraal van St. Andreas in Bordeaux. Hendrik en Eleonora werden op 19 december 1154 in de Westminster Abbey gekroond als koning en koningin van Engeland.

Eleonora van Aquitanië komt voor in het toneelstuk "King John" van William Shakespeare. In dit stuk wordt ze vaak aangeduid als "Queen Eleanor" of "Eleanor of Aquitaine". Ze is een belangrijke figuur in het verhaal en speelt een rol in de politieke intriges en machtsstrijd van die tijd.

Dossier: