Stamboom van Hagenbeek

Vader: Otto II (der Erlauchte) van Beieren
Moeder: Agnes Welf van de Palts

• Geboren: op 13 april 1229 te Heidelberg
• Overleden: op 2 februari 1294 (64 jaar oud) te Heidelberg

Overhaastige hertog onthoofdde zijn eega

Daar sta je dan als hertog van Beieren: heb je net uit jaloezie je vrouw laten onthoofden, blijkt je woede te berusten op een misverstand. Het overkwam hertog Lodewijk van Beieren in 1256. Hij had de nek van Maria van Brabant op het hakblok laten leggen omdat hij dacht dat ze vreemdging met een van zijn ridders. Dat bleek helaas een vergissing. Zijn echtgenote was hij kwijt, maar hij had een bijnaam gewonnen: de Strenge.
Hoe kwam het tot deze tragedie? Lodewijk was afkomstig uit het vooraanstaande Zuid-Duitse adelgeslacht Wittelsbach. Hij deed als tiener al mee met de oorlogen van zijn vader Otto III. Toen die in 1253 overleed, deelden Lodewijk en zijn broer het hertogdom Beieren in tweeën: Lodewijk kreeg Oberbayern en werd ook graaf van de Keur-Palts, wat hem een stem gaf in de verkiezing van de Rooms-Duitse koning.
De Palts bestond uit een lappendeken van gebiedjes, waar altijd wel een conflict uit te vechten was. Lodewijk was hier in 1256 op veldtocht toen een boodschapper zijn kamp bereikte. De ruiter had twee brieven van Maria van Brabant bij zich: één voor de hertog en één voor Hendrik I Raugraf, een wapenbroeder van Lodewijk.
In de brief aan haar man schreef Maria dat ze hoopte op zijn snelle thuiskomst. De brief aan Hendrik was wat uitgebreider. De hertogin vroeg hem goed op de hertog te passen en hem heelhuids terug te brengen. Als Hendrik dat deed, aldus Maria, dan zou ze hem de gunst verlenen waarom hij haar al zo lang gevraagd had.
Beide brieven waren met dezelfde kleur lak verzegeld en de boodschapper vergiste zich: hij gaf de hertog de brief die eigenlijk voor Hendrik bedoeld was. Lodewijk las de woorden van Maria en ontstak in toorn. Wat voor gunst werd hier in het vooruitzicht gesteld?!
Hij vermoedde dat zijn echtgenote en ondergeschikte een affaire hadden en galoppeerde ziedend naar de burcht Mangoldstein, waar Maria verbleef. Zijn jaloezie was onterecht. De gunst waarvan sprake was, betrof het voorrecht voor Hendrik om Maria met Du in plaats van Sie te mogen aanspreken.
Eenmaal bij Maria aangekomen, was Lodewijk niet te overtuigen van de onschuld van zijn vrouw. Hij liet haar vrijwel meteen onthoofden, samen met twee van haar hofdames en de kasteelheer die om clementie voor Maria had gesmeekt.