Stamboom van Hagenbeek

• Overleden: ± 1111 te Cassel

De Menapiërs of Menapes (Menapii in het Latijn) waren een Belgisch volk dat door Caesar werd genoemd in zijn "Commentarii de Bello Gallico". Hij situeert hun territorium in moerassen langs de kuststrook van de Noordzee. Het is mogelijk dat hij het verwart met de monding van de Schelde. Inderdaad, Caesar schrijft: "Het was het land van de Menapes, die velden, huizen en dorpen hadden op beide oevers van de rivier." Het is ook waar dat de monding van de Schelde destijds een heel ander uiterlijk had, aangezien de rivier eindigde in de Maas. Caesar en Tacitus noemen vaak de Menapes en Morinen samen, en het is waarschijnlijk dat deze twee volken bondgenoten waren.

De verovering van deze regio werd uitgevoerd door Caesar tussen de jaren 57 v.Chr. en 51 v.Chr. Volgens Caesar mobiliseerden ze 7.000 man in 57 v.Chr., hoewel dit cijfer waarschijnlijk sterk overdreven is. De civitas van de Menapiërs was georganiseerd rond de oppidum van Cassel.
Een Keltische stam in het zuidoosten van Ierland draagt ook de naam Manapii, waarvan de oorsprong waarschijnlijk de Menapiërs van België is.

Etymologie van de naam "Menapes"
De term zou zijn afgeleid van twee Gallische woorden: "mel" en "apa", die beide "water" betekenen. Dit komt door de alomtegenwoordigheid van water in de moerassen waar de Menapiërs zich vestigden. Het woord Menapiër zou dus een bewoner van moerassen en vochtige gebieden aanduiden.