Aan het einde van het bewind van Karel de Grote werd mogelijk een andere buitengewone bevelsstructuur opgericht voor Leibulf, graaf van Provence, die een aantal graafschappen in Septimanië leek te controleren.
Leibulf, Leybulf of Letibulf was graaf van Provence aan het begin van de 9e eeuw. Samen met Gaucelm, die over Gothia regeerde, en Bera, die over Catalonië regeerde, was hij een van de drie belangrijkste magnaten in het zuiden aan het begin van het bewind van Lodewijk de Vrome, tijdens welke de keizer het bestuur van dit gebied reorganiseerde.
De oorsprong van Leibulf is onbekend, hoewel de kans groot is dat hij geboren is in Provence, waar hij ex rebus proprietas (allodiale grond) in Arles bezat. Zijn opkomst vond plaats in de laatste jaren van het bewind van Karel de Grote (768 - 814), die hem veel eerbewijzen verleende. Hij leidde een contingent Provençaalse troepen tijdens de expeditie naar Barcelona in 801 - 802. Hij stierf in 829 (na 16 maart, de datum van zijn laatste schenking aan Lérins). Hij liet een vrouw genaamd Oda achter, die ook Lérins had gesteund.
Graaf Liebulf van Provence (ca. 780-835), heer van de landerijen van Argence, op de rechteroever van de beneden-Rhône, is de eerste Balz die door oude kroniekschrijvers wordt genoemd. Ze vermelden hem rond het jaar 800. Het is mogelijk dat het land van Les Baux afkomstig is van Odda, een edelvrouw die mogelijk afstamt van de Balthes. Deze illustere lijn bleef zich uitbreiden in Frankrijk, in de gotische provincie Septimanië, of Languedoc; onder de onjuiste benaming van Baux, volgens Gibbon. Het Huis van Les Baux is op geen enkele manier verwant aan die van de Visigotische koningen, maar de naam Les Baux is afgeleid van 'audacieux' (roekeloos) in de Gotische taal, net zoals Balthes of Baud in de voornaam Rambaud (= roekeloze raaf).
Liebulf van Provence, Liebulf, Leibulf, Laibulf, Leybulf, Letibulf, of Leyboux... werd geboren rond 780 in de regio Arles en stierf tussen 829 en 835. Zijn graafschap werd in die tijd samengevoegd met een ander onder het gezag van een hertog van Arles. Na het Verdrag van Verdun (843) werd Guerin van Provence de dux en marchio in Provence onder Lotharius. Hij erfde zijn functies mogelijk van Liebulf rond 833. Liebulf volgde Adémar op als graaf van Narbonne in 834. Léonce Auzias en Jan Dhont, Philippe Wolf denken dat Leibulf betrokken was bij de belegeringen van Béziers of Agde in 837. De Guérinides bevinden zich in de Rhône-vallei, maar ook met Aimeri en Milon, burggraaf van Narbonne, en later de zoon van de laatste, Lievin (alias Liebulf van Provence).
De oorsprong van Liebulf is onzeker. Terwijl Didier-Georges Doogheil in 'De Clovis à Charlemagne: histoire et généalogie' (2000) hem beschouwt als de zoon van Milon van Narbonne (ca. 735-791), zegt Jean-Pierre Poly dat hij afkomstig is uit Provence en de zoon is van een landeigenaar genaamd Gontro. Hij bezat, ex rebus proprietas, een franc-alleu rond de stad Arles. Zijn familie, volgens historicus Jean-Pierre Poly, komt uit Septimanië. Dit is ook de mening van Archibald Ross Lewis die hem niet als Provençaals beschouwt, zelfs als hij land in Arles bezit.
In maart 817 ontving Liebulf, vir inluster, het graafschap Septimanië. Hij wordt soms graaf van Arles genoemd. Deze belangrijke persoon doet ons denken dat, voor een tijd, het eigenlijke Septimanië, met uitzondering van de graafschappen Carcassonne en Roussillon, onder Provençaalse invloed viel. In een diploma van Lodewijk de Vrome met betrekking tot landerijen van het bisdom Arles, gegeven als leengoed aan de graaf van die stad, Leibulf. Onder Lodewijk de Vrome controleerde Leibulf zowel Provence als Septimanië. Deze trouwe volgeling van Lodewijk de Vrome werd graaf van Provence in de eerste decennia van de 9e eeuw: vóór 824 en tussen 829-835. Als graaf ruilde hij in 824 bezittingen in de regio Arles met Noton, aartsbisschop van Arles (820 na 844). Leibulf werd in 833 graaf van Narbonne.
Tijdens het bewind van Liebulf begon een lange vete tussen de huizen van Les Baux en Barcelona om de suprematie in Provence. Liebulf, graaf van Arles of graaf van Provence genoemd, leidde met Berà en de graaf van Gascogne, Sanche Loup I, een contingent Provençaalse troepen tijdens de expeditie van Lodewijk de Vrome tegen Barcelona in 800/801. De stad Barcelona werd in oktober 800 belegerd en in april 801 veroverd. Karolus ... Auguste ... imperator romanorum ... rex Francorum et Langobardorum publiceerde een oorkonde gedateerd 2 april 812, waarin de namen van de leiders van de Spaanse mark, Berane, Gauscelino, Gisclafredo, Odilone, Ermengario, Ademaro, Laibulfo en Erlino comitibus voorkomen. Leibulf werd in 812 opgeroepen aan het hof van Aken met de graven Berà van Barcelona, Gaucelme van Roussillon, Odilón van Girona en Besalú, Giscafred van Carcassonne, Ermenguer van Ampurias, Adhemar van Narbonne en Erlín van Béziers. Een groep Spaanse landeigenaren klaagde tegen al deze graven.
Deze landeigenaren klagen dat hen onrechtvaardige tributen en lasten worden opgelegd op hun landerijen. Karel de Grote geeft de klagers gelijk met deze oorkonde van 2 april 812. In oorkonden van 812 en 816 betreffende Spaanse vluchtelingen verschijnt graaf Liebulfus, die waarschijnlijk graaf van Béziers is. Berenguer, als luitenant van Aquitanië, herstelt de orde in het hertogdom Gascogne. Hij stelt de nieuwe grenzen vast voor Pallars, Ribegorça, Urgell, Cerdagne, Besalu, Carcassonne en Razès. De maritieme graafschappen Rosas, Empuries, Girona, Barcelona en Ausona vallen onder de directe afhankelijkheid van Lodewijk de Vrome. Bera beheerst Girona, Barcelona en Ausona. Gaucelm het graafschap Empúries. De andere graafschappen in Septimanië zijn voor Liebulf van Narbonne. Hij wordt later graaf van Provence en Arles. Aan het einde van het bewind van Karel de Grote (814) controleert Liebulf van Provence verschillende delen van Septimanië, maar men kan niet zeggen dat hij graaf van Septimanië is in 812.
Aan het begin van zijn bewind reorganiseert Lodewijk de Vrome het bestuur van Zuid-Frankrijk en de Spaanse marken. De drie belangrijkste figuren van deze gebieden zijn dan:
Gaucelme, markies van Ampurias-Roussillon,
Bera van Barcelona, graaf van Barcelona,
Leibulf van Provence.
Liebulf is Missus in de pagi van Narbonne en Agde. Hij grijpt in met betrekking tot de domeinen van Aniane, op 25 april 814. Keizer Lodewijk bevestigt de schenking in pago Narbonensi salinas" aangeduid met "noster missus Leibulfus comes aan het klooster Amanense door middel van een oorkonde gedateerd 814. Lodewijk verleent de monniken van dit klooster en al hun vazallen, alsook hun lijfeigenen, het recht om in dit bos te grazen, zonder dat deze concessie afbreuk doet aan het zelfde recht van gebruik en weidegang dat de graaf van Agde en de inwoners van deze stad sinds oudsher in dit bos hebben. De keizer geeft uiteindelijk zijn domein Celle in het graafschap Agde, zijn zoutpannen gelegen in het graafschap Narbonne in het kanton genaamd Adsigna, waarvan graaf Leibulf, als commissaris van de koning in dit gebied, ooit de grenzen heeft gemarkeerd, samen met het kleine klooster van S. Martin, gelegen in de stad Arles, en de bijbehorende eigendommen die hij had in het graafschap van deze stad en in het gebied van Avignon; het domein afhankelijk van de fiscus genaamd Morenalus, in het graafschap Orange, en het dorp genaamd Maffiaca, met al zijn bijbehorende eigendommen.
Volgens Archibald R. Lewis werden Aquitanië en de Spaanse mark in maart 817 gereorganiseerd. In het kader van deze reorganisatie ontvangt Liebulf van Provence het graafschap Septimanië. Hij is graaf (817-820) na Ademar van Narbonne (graaf 800-817). In een gerechtelijk besluit van 834 vinden we een voorbeeld van usurpatie. De villa Fontes werd gegeven in adprisio aan Jean, een aprosionair, door Karel de Grote. Deze zag zijn bezit aanvankelijk aangevallen door graaf Adémar van Narbonne. Hij werd gedagvaard bij het Paleis en moest zijn rechten verdedigen tegen de beweringen van de graaf die beweerde dat de villa een leengoed was. Hij kreeg gelijk, maar enige tijd later werd zijn bezit opnieuw verstoord. Dit keer verdreef graaf Liebulf hem zonder vonnis, nam het domein in beslag en behield het land en de mannen. De zoon van de aprosionair, Theodefred, moest een rechtszaak aanspannen, zijn getuigen oproepen en bewijzen dat zijn vader het land had bezet. Hij werd hersteld in zijn rechten en leek zijn domein in rust te hebben genoten.
Laatst gewijzigd:
7 maart 2025
link:
https://ngv-stambomen.nl/gdp/index.php/pers/get/5-90575
Gekopieerd!
