Jan Huberts kwam om het leven, toen hij tussenbeiden kwam in een gevecht tussen dorpsgenoten uit Brakel en de nieuwe pachter van de impost "op besaeijt" uit Gameren, Heijman Jacobs. Het gevecht vond plaats op de dijk in Gameren op 26-6-1638 voor herberg de Croon, na afloop van de jaarlijkse verpachtdag van impost op de gemene middelen op het stadhuis in Zaltbommel. Ook Heijman Jacobs liet het leven.
Uit de processtukken: "Jacob Jan Huijberts mede aenleijder des gevechts gewe(e)st, en dat sijn vader Jan Huiberts sijnde buijten t ' gevecht is dootgesteken door Heijman Jacobs, ende na dat voors. Jan Huiberts, vader van voors. Jacob had ontfangen die dootlicker quetsuren van voors. Heijman Jacobs, denselven Heijman is dootgesteken van voors. Jacob, sohn van voors. Jan Huiberts, en tegenwordigh versoeckende remissie."
Jacob Jan Huberts, oudste zoon van Jan Huberts werd als de dader aangemerkt van de doodslag van Heijman Jacobs. Hij was lange tijd voortvluchtig. Omdat zijn vader niet op slag dood was, zag deze - dodelijk gewond - nog kans Jacob te onterven ten gunste van diens halfbroertjes en zusjes, omdat tegen Jacob ongetwijfeld de doodstraf geeist zou worden (hetgeen ook gebeurde), en omdat bovendien diens bezittingen verbeurd zouden worden verklaard (hetgeen ook gebeurde). Een gratieverzoek werd door Prins Frederik Hendrik afgewezen. In 1642 werd Jacob Jan Huberts na het doorlopen van een procedure van remissie voor het Hof van Arnhem gerehabiliteerd maar wel veroordeeld tot het betalen van de gemaakte kosten. (in pers: Wij sullen die van Zulichem pachten leeren...! Tussen de Voorn en Loevestein nr 150 p.23-32 2013)
(NB Tijdens dit confict was de postitie van ambtman in de Bommelerwaard vacant tgv overlijden van ambtman JohanTurck (overleden voor 29-7-1638 ORA ZLp22 scan 24/352). Bartholt van Gent werd pas 25-31639 beëdigd (ORA ZLp54v) en begon dus met een achterstand aan deze zaak, wat de uitkomst ongetwijfeld beïnvloed zal hebben).
Een van de oude en verdwenen glas-in-lood-ramen van Brakel toont de namen en wapens van hem en twee van zijn kinderen. (Weekblad Buiten, 14-11-1914, SAB en www.weekbladbuiten.net). 2022 teruggeplaatst in Het Spijker vanuit Amsterdam, Vondelstraat 103. Huijbert Jans'ruitje Was voor bijsnijden tot ovaal en plaatsing in het huidige verzamelraam kortdurend in een raam in de onderste cel in Het Spijker. (NB 1838 29/8 14 nieuwe kruisijzere spijle over de loije kruis ruid rame GA 0379/ 893 smidswerk huize den Spijker+ 27/7 scan 56 16 niewe kruisspijle over de loije draairame+ 13/12 scan 7 voorschuifraamconstructie) Mbt enkele andere ramen: GA 0379/893 scan 24/168 "1838 wegens geleverde en verdiende aan t huis genaamt de Spijker, Den Ooijevaarsnest en veel meer anderen." (..) 20 dito (aug?) "gelevert 6 grote witte ruite op de bove kamer"(..) 1 dito "De geschilderde glaze uitgenome en andere ingezet" door 5 namen enz.
Hij zegelde als dijkheemraad van Brakel op 18 september en 20 oktober 1627 al Jan Huijbertsen van Willigen. Op de afbeelding zijn geschonden zegel aan de rechterkant (Gelders Archief charters 0510 /291)
Jan Huijbertsen betaalt in 1626 pacht voor land in de Corte Bevinge tot aan de Nieuwe Dijk, te Brakel. (voor ƒ120,= ," tot wijncop ƒ2,= 12 stuivers op goede betalinge" ; Borgstelling door Steven Aertsen en Cornelis Huijberts) (Nationaal Archief DSCN 0507) (NB Deze Cornelis Huijberts wordt genoemd als pachter in 1619 (DSCN 0510) en er was ook van hem een verloren gegaan glas-in-lood ruitje anno 1641)
24-05-1627 Land van Jan Huberts op het Leuvensvelt te Brakel grenst ten Oosten aan 14 hont land dat Cornelis Ariens (Brakel) + k, k v Henrick Jans zaliger (namens hen zijn zwager Marcelis Jans (Poederoijen) verkopen aan Beris Rutgers (HBZ L p64v)
22-5-1636 Land van Hubert Jans en Hendrick Joosten grenst ten westen aan een boomgaardje te Brakel (Z: molensteegh N: bandijk Oosten: Cornelis Ariens Molensteegh) dat door Arien Aerts, Jan Cornelis, Jacob Anthonis en Cornelis Ariens namens zichzelf en namens de gezamenlijke erfgenamen van Baetgen zaliger weduwe van Gerard Anthonis, verkocht wordt aan Arien Cornelis van Gameren. (HBZ L p59v)
Bezit land te Brakel NAAST "op den Es" dat Cornelis Adriaens de Corte jr verkoopt aan Adriaen Jan Anthonis op 5-6-1642 HBZ L p 225.
3-12-1629 RUEB: Jan Hanricks Blancken en "sijn swager" Jan Huberts (ORAZ Dp160v foto 3748). In het oudnederlands betekent swager: aanverwant (ipv bloedverwant), ook dus schoonzoon, schoonvader. Jan Hanricks Blancken is Jan Huberts' schoonvader.
2-11-1630 Jan Huberts nabuer tot Braeckel treedt op als gevolmachtigde van Jan Henricks Blancken (ORA Z D p193, foto 190/2538)
11-10-1631 zijn land in het Leuvensvelt te Brakel grenst ten oosten aan dat van Evert Jans (Z: vliet, N: Arien Jans) (ORA Zuilichem p 257)
22-5-1636 Jan Huberts (1/2), Herman Jans (1/4) en Joris Willems (1/8)verkopen 8,5 hont land genaamd "den Ossencamp" onder den nieuwen dijck te Brakel aan Wouter Willems (HBZ L p59). Erftijns verschuldigd aan een vicarij. Wouter is vermoedelijk een broer van Joris (zie ook onder Ariaentje Wouters). Het zou zomaar kunnen zijn dat "ossencamp"een verschrijving is van "essencamp".
Zie ook 5-2-1633. De tekst luidt letterlijk: "Herman Jans nabuer tot Braeckel heeft verclaert ter instantie van Andries Willems vanden Broeck als rentmeester van de geestelicke goederen, dat de twee Philippus guldens dewelcke opt register ofte legerboeck vande geestelicke goederen bevonden worden, op den naem van Wouter van Isendoorn staen tot last van derdhalve mergen landts aende meulenkae onder den nijen dijck gelegen, den Elscamp althans genaemt eertijts van Arien van Isendoorn gecomen ende nu beseten wordende bij d'Heer van Braeckel, ende dat eenen Philippus gulden gaet uijt achthalff hont t' eijnden aen d' voors 3 mergen gelegen, nu bij hem getuijge met sijne suster elck voor een vierdepart ende JAN HUBERTS voor d'helft gepossideert, verder dat de voor achthalff hondt aen gelegen is een campken van gelijcke grootte, streckende tot aen den dijck en nu bij d'Heer van Braeckel gepossideert, welck voors drie parceelen t'saemen maeckende sijn 5 mergen, daer uijt hij getuijge sijnen vader wel heeft hooren seggen dat iaerlicks gaen vijff guldens die men aen de geestelickheijt aldaer te betaelen plach." ORA ZD p305 foto 3845) (NB de Elscamp wordt in 1686 verpacht aan Arien Jacobs (van Willigen) en is dan in het bezit van de familie van Gent, voorheen van de fam van Giessen RAR 3186/370 scan 440)
18-3-1638 Westelijke buur van 2 morgen land van Jan Ghijsberts zaliger x Catharina Cornelisdr (die haar 3 kinderen Cornelis Jans, Huijgh Jans en Stijntgen Jans legateert) opt Leuvensveldt te Brakel (O: Arien Jans Anthonis) HBZ L p117
26-6-1638 TESTAMENT waarin hij zijn (voor)zoon Jacob onterft, en aan zijn na-kinderen nalaat te Brakel: "de Breedecamp" ***** anderhalve morgen (O: steeg N: Peter Willems Z: heer van Brakel) en een morgen land opt Leuvensveldt (O: heer van Brakel W: Anthonis Jans N: weertdijck) HBZ L p123v.
De akte voor dit testament is een maand later gedateerd. "Jan Jacobs en Metgen Cornelis, echteluijden (..) hebben vercocht ende opgedraghen voor C. alle haere erffenissen ende goederen, onder den gerichte van Zulichem liggende,geene uijtgesundert Jan Huberts eijgendommelick te hebben, ende compten echteluijden verteeghen, daer naer heeft Jan Huberts voorn. de voors. erfenissen ende goederen wederom vrijgegeven voor C. beijde den echteluijden voors. ende den langstlevenden van deselven ter tochte te gebruijcken." 3-7-1638 HBZ L p126 Deze Metgen Cornelis maakte op 8-8-1637 (p102v) een eerder testament te niet, dat zij op 2-12-1636 (p76)had laten opstellen na het overlijden van haar toenmalige echtgenoot Falcken Dircks. Voor het geval ze geen kinderen zou nalaten, zou ze haar goed vermaken aan Meriken, echtgenote van Gerit Wouters, en 150,= aan haar halfbroer Jan Cornelis (te Wordraghen). Het echtpaar verkoopt in 1641 land te Delwijnen.
4-10-1632 De gevolmachtigde van Johan van Wijlich heer tot Kervendonck heeft coop gewesen op de goederen van Jan Huberts nabuer tot Braeckel met tijnsbrieff van 24 gulden iaerlicx anno 1548 den 18e februarij gelooft. ORA Z Dp286 (Dscn 81/7089)
23-5-1634 Zuilichem dingsinaat p2: "Jonckheer Johan van Wylich, Heer tot Kervendonck heeft coop gewesen op 3 mergen lant te Braekel opt Hout gelegen bij Jan Huberts gepossideert, met tijnsbrief van 24 gulden iaerlicks anno 1548 den 18e february gelooft daer op d'helft is gelost, voor t'gebreck van betaelinge der verloopen thijnsen" (ORA ZDp2 DSCN 5861). In het verpondingskohier van Brakel 1649 staan de 3m op naam van Arien Tijssen, Z: Jacob Blancken 3m met een kooi. Idem 29-11-1655: "Drie mergen landts tot Brakel opt Hout gelegen, goederen van Henrick Jans Blancken en Jenneken Ariensdr als naecomelinghen van besitteren Jan Huberts en Arien Thijs, gecomen van Ghijsbert Jacobs met tijnsbrieff 18-2-1548" (ORAZ D p405v DSCN 5977). (NB HJ Blancken is gehuwd met een dochter van Arien(Thijs); Arien Thijs en Jan Huberts waren beiden gehuwd geweest met Geurtje Jans Blancken)
14-8-1645 (postuum) land grenzend aan hoofken en bergh(ing) Geurt Rutgers (N) en vermoedelijk O; dijk en W; straat, (met N van Geurt Rutgers Jacob Blanccken) (ORAZ D p426 DSCN 5871). 1949 verpondingskohier: (postuum) in het dorp 1h hophof (erven Jan Huijberts) en 1h hophoff Geurt Rutgers tussen de huizen van Anneken Jacobs en de weduwe v Jacob Jans Blancken (met dáárnaast Arien Blancken).
10-1-1646 Adriaen Buijs, brouwer te Gorinchem, verkoopt aan Hessel Gerardts 3 morgen land te Brakel opt Langerack (O: erven Jan Huberts (Jan Huijbertsen) W: weteringhe Z: Heer van Brakel N: Heer van Loenen) HBZ L p3; Idem in de dijkstoel, fol 43 foto 1587)
10-2-1652 Zijn kinderen hebben land op het Langerack te Brakel (HBZ L p188).
Er zijn een paar opeenvolgende akten waarin Hubert Jans, nabuer tho Brakel en Hubert Jans, zoon van Heijlken van Meeteren -weduwe van Jan Huberts- gegoed te Gameren, direkt na elkaar worden genoemd. Zoals Foto 83/7237, rond 1617. Het gaat hier om een andere persoon, zoals moge blijken uit de akte 19-11-1640 waarin Hubert Jans genaamd van Meteren transporteert aan Metgen Henricks weduwe van Reiner Huberts, een schuld die hij sprekend heeft ten laste van Hubert Cup, ter zake van geleverde 6 hoet 13 vaten hop, 10 vrachten van Bommel op Gameren en 4 vrachten van metern op Bommel (ORA Z Lp177).
Het verloren gegane raam is een later samengestelde collage van ruitjes. Jan Huijberts' wapen: de linkerhelft van het schild, conform zijn 2 kinderen Staesken(?)Jans van Willigen en Huijbert Jans van Willigen in hetzelfde raam. (Staesken: het betreffende ruitje met deze naam mist, maar wordt als zodanig beschreven door Wilhelmus v Dam v Brakel, die de ramen als verzameling had in het Spijker; ik ben deze naam verder nergens in de ORA tegengekomen. Er is nu enkel nog een afsluitende N te zien, die ook zou kunnen passen bij zoon Jan). "Jan Huijbertsz. 1633 met een wapen zijnde een gedeeld schild 1 van goud (geel) met drie klammen (roofvogels), 2 van sinopel (groen) met drie ganzen" aldus de beschrijving van Wilhelmus van Dam (Gelders Archief 0379 / 99 strook nr 33-72 folio 14). Van Dam plaatste het ruitje vermoedelijk eerst in de benedenste cel van het Spijker en liet het later ovaal bijsnijden tbv dit verzamelraam. Voor details mbt de ramen: zie http://www.vierheerlijkheden.nl/basis/content/dorpb-glasinloodramenspijker.htm
Detail van één van de gebrande glazen van Brakel
Aanvullende informatie: de ramen werden 29-10-1913 geveild via veilighuis Mak te Dordrecht (Gemeentearchief Dordrecht toegang 396/inv nr 309 veilingnr 109 met andere afbeeldingen, vgl geillustreerd weekblad Buiten 1914 14 & 21 november 548,560. De ramen komen oorspronkelijk uit de NHkerk te Brakel (jaarverslag archeologische commissie tbv gedeputeerde staten gelderlend 1913 (Gelre deel 17 bijlage III, 1914). Via het Ooievaarsnest belandden ze in het Spijker waar ze tijdelijk geplaatst zijn geweest. Mak verkocht ze in commissie voor de Dordtse antiquair Jacob Schotel JRzn voor F1700,=, filiaal Wijnstraat 111 (GAD 396/inv 72 p395 briefwisseling 1&3-11-1913. Nadien ontbreekt elk spoor.
3 morgens Breedencamp: Deze ligt juist ten zuiden tegen het dorp Brakel. 8-11-1563 coop gewesen door schepen Tuenis Geritsen, 3-2-1565 door Gherit Ariens. 27-5-1567 Joost Ghijsbertsen (schout), gehuwd met Mechteld Adriaens weduwe van Arnt van Tuijl koopt de 3m Breedencamp van de erfgenamen van Sander van Tuijl (kinderen uit twee huwelijken en weduwe). Ghijsbert Jacobs is momber voor de laatste partij, Willemken van Goor en haar onmondige kinderen. 19-8-1596 verteeg Joost Ghijsberts 3m op Jacob Gijsberts schout van Brakel (O: straat W: Jhr Dirck Pieck). (financiele akten ook fol,48v). 16-7-1598 2m genaemd den Brede Camp NAAST den scholtus (scan 353 GA 0124 /5029) In 1599 nog hulde gedaan voor deze 2m Breedecamp door Heer van Brakels knechten=leenmannen (GA 0124/ 5029 scan 254) Aert Dircksen te Zuilichem en Peter Jansen van den Dam. (gelegen tussen Dirck Pieck jr en de heer van Brakel) met in 1600 pachtoverdracht aan Gijsbert Dircksen en Dirck (Martens) Muijll (scan 357). Op 3-4-1600 verkoopt Ghijsbert Jacobs' vrouw Lijsken van Willigen een perceel Breedecamp aan Adriaen Wouters Koijman (O: jordensteeg W; jhr Dirck Pieck Z: heilige geest N: gemeijnt Hovent) ORAZ L. Zie vervolgens ook de tekst onder Hubert Jans: deze huwde de weduwe van Adriaen Wouters en verkrijgt het bezit (o.a. `1m opt Hoijck daer Adriaen Wouters in geerft is` 27/4/1615 ORAZ Lp327v en fol 114); in 1621 claimt hij voor de Bank van Zuilichem erfrecht op deze de grond (in een geschil met Dirck Pieck, Hendrick Pieck had in 1617 de verzamelde 11 morgens van het Hovent aan Adriaen Buijs verkocht tot Hubert Jans als belendende ten zuiden. Adriaen Wouters is een van de erfgenamen van Wilhelmina van Herwijnen (Dirck Pieck was haar tweede man), maar de erfenis liep via moeder Margriet van Tuijl naar de erven van Sander van Tuijl en naar o.a. de kinderen Jan, Margriet en Adriaen Wouters).
De erven van Jan Huberts grenzen op 17-12-1650 ten zuiden aan 1,5m Breedencamp die verkocht wordt aan Jan Dircks van Bijsterveldt door (2/6) Dirck Claes en Aeltgen Ariens (wed Ewout Cornelis in het land van Wouw), (1/6) Arien Claes en (1/6) Anneken Claes (Lp147); eveneens ten zuiden van (11/16) Peter Claes en (1/16) Dirck Ghijsberts namens zijn vrouw, van hun deel van de 1,5m Breedencamp, die ze verkopen aan Jan Dircks van Bijsterveldt op 8-4-1651, Lp158 De eigendomsgeschiedenis met de belendingen van de zuiderbuur van deze 3 morgens land biedt helaas geen aanknopingspunten in de lacune tussen Ghijsbert Jacobs (van Braeckel) 1548 en Jan Huberts. Dit had licht kunnen werpen op de verwantschap tussen Jan Huberts en Adriaen Jacobs van Braeckel, kleinzoon van Ghijsbert Jacobs. Hubert Jans trad in 1637 postuum op als diens "vrunt" (verwante). Beiden noemden zich van Willigen (de grootvader van Adriaen Jacobs was Adriaen Jans van Willigen) en blijkens een akte uit 1601 had Adriaen Jacobs "susterEN". Bij de erfenis van Elisabeth Adriaens van Willigen, zijn moeder, wordt nog slechts één zuster vermeld, en Hubert Jans erft niet mee. Hubert Jans was gehuwd met de zuster van Jacob Ghijsberts van Braeckel x Elisabeth Adriaens van Willigen.. De eigendomsgeschiedenis van het AANGRENZENDE PERCEEL TEN ZUIDEN: Opt Hout 10-1-1567 vermeld als buren: Beris Woutersen en de erven Cornelis Woutersen (HBZ L p44v); 4-12-1580 (HBZ L p51v) Wolter Berissen en Willem Berissen verkopen aan hun zuster Hilleken Beris o.a. te Brakel 3 morgen after het Holt (boven: St Jans vicarije, beneden: St Jacobs altaer lant; 29-5-1646 Maijken Wouters (wed Jacob Jans Blancken) koopt van Engelken Meus (wed Beris Rutgers) te Brakel opt Hout drie morgen land waarin een vogelkooi en uitweg over het land van Arien Thijs (O&W: land van de vicarie Z: Arien Anthonis N: Arien Thijs) HBZ L p22
Laatst gewijzigd:
2 augustus 2023
link:
https://ngv-stambomen.nl/gdp/index.php/pers/get/5-74174
Gekopieerd!
