Groningen (Leffard, Lifferd van), eerste bisschoppelijke praefect van Groningen, geboortig uit Bierum, broeder van bisschop Herbert van Utrecht (1139-50), die te Groningen en Coevorden leenroerige praefecten (burggraven) aanstelde. Hij voerdeer het bestuur nog 1170-78 en stierf 1178 met nalating eener dochter, gehuwd met Godschalk van Sepperothe, na wien de praefectuur gewoonlijk in drie deelen verdeeld wordt gevonden.
Wordt in oorkonden vermeld 1170 en 1176.
Vgl. Quedam Narracio, uitg. Pijnacker Hordijk 2 vlg.; Oorkdbk
Bij zijn dood in 1178 streden zijn broer Lambert van Peize en zijn 3 kleinzoons om de opvolging van de prefectuur. De strijd werd gewonnen door de kleinzoons, die ieder een derde deel van de prefectuur kregen.
Uit De Nederlandse Leeuw 1979 pagina 74:
Hier gaat men er van uit dat Lambert van Peize niet zijn broer was, maar een zoon. Ook zou Leffard nog een oudere zoon hebben, eveneens Leffard geheten. Deze zou hem zijn opgevolgd als prefect van Groningen:
Leffard II's bij name onbekende dochter huwde met een Westfaalse edelman, Godschalk van Sepperode.Deze vestigde zich met zijn vrouw te Groningen. Beiden stierven zij vóór haar ouders. Toen laatstgenoemden niet meer leefden en daardoor de prefectuur openviel, ontstond onenigheid tussen Lambert van Peize enerzijds en de kleinzoons van Leffard anderzijds over de opvolging in de prefectuur, waarop Lambert aanspraak maakte en die de kleinzoons Rodolf, Menzo en Egbert van Groningen niet wilden afstaan. De bisschop intervenieerde en schonk de prefectuur aan het geslacht Van Groningen als leenbezit voor een bedrag van 300 mark, en wel aan ieder der drie gebroeders voor een derde deel. Bij hun nageslacht bleef deze driedeling bestaan en het twistpunt had geen nadelige gevolgen voor de interfamiliale relaties.
In 1141 werd door bisschop Hartbert van Bierum diens broer Ludolf van Bierum bekleed met de erfelijke waardigheid van burggraaf van Coevorden. Daarmee heeft Hartbert een trouwe vazal, wellicht zelfs een stroman die het gebied bestuurt. Nadat Hartbert in 1150 was overleden, werd de binding tussen het bisdom Utrecht en de Stadt en Heerlickheyt Coevorden snel minder sterk.
Ludolf werd opgevolgd door zijn zoons Volker van Coevorden en Rudolf I van Coevorden. Zij gedroegen zich als onafhankelijke heren. In 1182 leidde dit tot een belegering van de motte door bisschop Boudewijn van Holland, waarbij de stad grotendeels werd verwoest. Als nieuwe kasteelheer werd door de bisschop graafOtto van Bentheim aangesteld. De Heren van Coevorden en graaf Otto, zouden elkaar de heerschappij nog vele jaren betwisten. Tussen 1186 en 1192 werd opnieuw oorlog gevoerd, waarbij Rudolf I van Coevorden in gijzeling werd genomen. Volker wist intussen het kasteel te veroveren met daarin het gezin van Otto. Daarmee stonden de heren voldoende sterk om de macht op te eisen. Rudolf I van Coevorden werd erkend als burggraaf van Coevorden. Volker vestigde zich inAnsen en was de vader van Rudolf II van Coevorden, die burggraaf van Coevorden zou worden.
Slag bij Ane
1rightarrow.png Zie Slag bij Ane voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Coevorden lag strategisch op de route van Groningen naar Münster, wat de stad tot een welvarende vestingstad maakte. De in 1215 gewijde bisschop van Utrecht Otto van Lippe besloot de aanspraken van het bisdom op het gebied te verstevigen, niet in de laatste plaats om zijn inkomsten uit het gebied veilig te stellen, dan wel te vergroten. Otto stuitte echter op grote tegenstand, omdat de boeren hun heer Rudolf II van Coevorden steunden. Dit resulteerde in de slag bij Ane, waarbij Otto het leven verloor en de Drentse boeren onder commando van Rudolf II van Coevorden een klinkende overwinning behaalden.
Na de dood van Otto van Lippe werd Wilbrand van Oldenburg tot bisschop gewijd, en ook Wilbrand trok ten strijde tegen de opstandige Drenten, waarbij hij de hulp van de Friezen inriep. Maar ook deze slag, de Fries-Drentse oorlog, werd door de Drenten gewonnen. In een latere slag, bij Peize, werden de Drenten uiteindelijk verslagen, en werd burggraaf Rudolf II van Coevorden onder valse voorwendselen naar het kasteel van Hardenberg gelokt. Hij werd gevangengenomen, gemarteld en vermoord op 25 juli 1230.
Het was zelden koek en ei tussen de bisschoppen en de kasteleins, en de vraag is of dit iets te maken had met de verhuizing in 1258 van het Sancta Maria de Campe- of Mariënklooster van Coevorden naar een dekzandrug op een plaats waar nu het centrum van Assen ligt.
Late Middeleeuwen
In 1288 kwam een kleinzoon van Rudolf weer aan de macht, en werd het kasteleinschap van de van Coevordens hersteld. Reinoud van Coevorden was een zoon van Eufemia, de dochter van Rudolf II, en van Hendrik van Borculo. Reinoud werd de stamvader van een reeks sterke heren van Coevorden, een dynastie die tot1402 zou voortduren. Het machtsgebied breidde zich uit tot Borculo, Diepenheim, Lage (Duitsland) en Selwerd. Ze verwierven het muntrecht en beheersten de rechtspraak in Drenthe.
Pas tegen het einde van de 14e eeuw maakte bisschop Frederik van Utrecht een einde aan de strubbelingen door het opheffen van de erfelijkheid van het kasteleinschap van Coevorden. Frederik maakte daarbij handig gebruik van de onrust onder de bewoners van het gebied, Reinoud maakte zich niet populair met onrechtmatige belastingen en andere wandaden. In 1395 trok Frederik ten strijde tegen de heer van Drenthe, maar anders dan bij de slag bij Ane kon Reinoud niet rekenen op de steun van de boeren. Frederik werd door de notabelen van Coevorden erkend als landsheer, en zo kwam Reinoud alleen te staan in de strijd. Op 4 april 1402 deed hij afstand van al zijn rechten, en de Van Coevordens trokken zich terug op hun bezittingen in Twente en de Achterhoek. Coevorden kreeg op 31 december 1407 stadsrechten.
GRONINGEN (Leffard, Lifferd van), eerste bisschoppelijke praefect van Groningen, geboortig uit Bierum, broeder van bisschop Herbert van Utrecht (1139-50), die te Groningen en Coevorden leenroerige praefecten (burggraven) aanstelde. Hij voerde er het bestuur nog 1170-78 en stierf 1178 met nalating eener dochter, gehuwd met Godschalk van Sepperothe, na wien de praefectuur gewoonlijk in drie deelen verdeeld wordt gevonden.
Vgl. Quedam Narracio, uitg. Pijnacker Hordijk 2 vlg.; Oorkdbk
Bij zijn dood in 1178 streden zijn broer Lambert van Peize en zijn 3 kleinzoons om de opvolging van de prefectuur.
De strijd werd gewonnen door de kleinzoons, die ieder een derde deel van de prefectuur kregen.
Uit De Nederlandse Leeuw 1979 pagina 74:
Hier gaat men er van uit dat Lambert van Peize niet zijn broer was, maar een zoon. Ook zou Leffard nog een oudere zoon hebben, eveneens Leffard geheten. Deze zou hem zijn opgevolgd als prefect van Groningen:
Leffard II's bij name onbekende dochter huwde met een Westfaalse edelman, Godschalk van Sepperode.Deze vestigde zich met zijn vrouw te Groningen. Beiden stierven zij vóór haar ouders. Toen laatstgenoemden niet meer leefden en daardoor de prefectuur openviel, ontstond onenigheid tussen Lambert van Peize enerzijds en de kleinzoons van Leffard anderzijds over de opvolging i n de prefectuur, waarop Lambert aanspraak maakte en die de kleinzoons Rodolf, Menzo en Egbert van Groningen niet wilden afstaan. De bisschop intervenieerde en schonk de prefectuur aan het geslacht Van Groningen als leenbezit voor een bedrag van 300 mark, en wel aan ieder der drie gebroeders voor een derde deel. Bij hun nageslacht bleef deze driedeling bestaan en het twistpunt had geen nadelige gevolgen voor de interfamiliale relaties.
Op andere plekken wordt echter uitgegaan van 1 enkele Leffard.
Laatst gewijzigd:
24 mei 2022
link:
https://ngv-stambomen.nl/gdp/index.php/pers/get/5-65259
Gekopieerd!
