Stamboom van Hagenbeek

Jan Adriaansz Leegwater

Vader: Adriaan Sijmensz
Moeder: NN
  • Geboren: in november 1575 te De Rijp
  • Molenmaker, waterbouwkundige, uurwerkmaker voor torenklokken
  • Overleden: ± 1650 (ongeveer 75 jaar oud) te Amsterdam
  • Begraven: in februari 1650 te Amsterdam (Nieuwe Kerk)

Hij kreeg het oppertoezicht over de poldermolens die bij de droogmaking van de Beemster in 1612 werden gebruikt. Mede onder zijn leiding werden in Noord-Holland tussen 1607 en 1643 diverse plassen drooggelegd: Heerhugowaard 1625, Purmer 1622, Schermer 1635, Starnmeer en De Wormer 1626. Bij het Beleg van 's-Hertogenbosch in 1629 had hij de leiding bij het droogleggen van de moerassen rondom het door de Staatse troepen belegerde 's-Hertogenbosch (De Dommel en De Dieze). Ook in het buitenland adviseerde hij bij het droogleggen van moerassen: bij Bordeaux 1628, bij Metz 1630 en in 1633 was hij in Sleeswijk-Holstein betrokken bij de afsluiting van het Bottschlotter Tief in de buurt van Dagebüll. In 1629 vertrok Leeghwater ook naar Engeland, nadat koning Karel I zijn hulp had gevraagd bij het droogmalen van landerijen. Leeghwater werkte daarvoor samen met Cornelis Vermuyden. De plaatselijke bevolking verzette zich echter zeer hevig en bedreigde de dijkwerkers met de dood.

In 1641 publiceerde Leeghwater zijn Haarlemmermeer-boek. Hij was hiermee een van de eersten die pleitten voor drooglegging van het gevaarlijk groeiende Haarlemmermeer, ook wel de Waterwolf genoemd. Pas in 1852 werd dit gerealiseerd. Een van de drie grote gemalen die hierbij werden gebruikt, werd naar hem genoemd. Dit Gemaal De Leeghwater, aan de zuidrand van de Haarlemmermeer, is nog steeds in gebruik.

Het zo goed als zeker dat hij nooit klokken heeft gegoten, maar deze liet gieten bij andere klokkengieters. Voor de Zuidertoren in Amsterdam heeft hij waarschijnlijk de oudere klokken van Jacob Waghevens & Adriaan Steylaert, die eerder op de Oudekerkstoren dienst hadden gedaan opnieuw gebruikt en voor de Westertoren werden mogelijk klokken gegoten bij Assuerus Koster de toenmalige stadsklokkengieter van Amsterdam. Van deze Koster zijn nog steeds de uurslagklokken uit 1636 in de Amsterdamse Westertoren aanwezig. De uurwerken die hij volgens de archieven voor deze torens leverde zullen niet van goede kwaliteit zijn geweest, want nog geen dertig jaar later werden ze vervangen door Jurriaan Spraeckel die met de Gebroeders Hemony samenwerkte op veel plaatsen. Er is tot op heden geen enkel oud uurwerk of klok van Leeghwater teruggevonden.

De laatste jaren van zijn leven was hij timmerman en metselaar in Amsterdam, waar hij meewerkte aan de bouw van het stadhuis op de Dam (het huidige Paleis op de Dam) onder leiding van Jacob van Campen. Hij hielp ook mee aan het restaureren van de door een brand geheel verwoeste Nieuwe Kerk, en maakte in 1645 een duidelijk op de Bavo in Haarlem geïnspireerd, onuitgevoerd gebleven ontwerp voor een nieuwe toren. In deze kerk is hij ook begraven.

Relaties:

Gehuwd met Trijntje Isaaks (*±1601) Gehuwd met Aaltje Willems (*±1575)
  • Huwelijk: ± 1595

Laatst gewijzigd: 15 februari 2024
link: https://ngv-stambomen.nl/gdp/index.php/pers/get/5-57133 
Kopieer permalink
Gekopieerd!
...rapport wordt opgesteld... een ogenblik...

...rapport wordt opgesteld... een ogenblik...

Database: GensDataPro 3.1