J. Bolleurs, te Haarlem, Architect in het aanleggen van Tuinen, Engelsche Bosschen enz., na de nieuwste modernste smaak Jan Holwerda Onder de titel Minder in tel en aanzien, en toch ook knap is eene Boleurs introduceerde Ronald van Immerseel twee onbekende t uinontwerpers, vader Arent en zoon Jan Bolleurs. 1 Arent Bolleurs was hortulanus van de Haarlemse Hortus en ontwerper van de heraanleg van 1791. Jan Bolleurs was ontwerper van een alternatief plan voor de Haarlemmer Hout en moet als tuinarchitect een zekere naam hebben gehad gezien de opmerking welke de titel van bovengenoemde bijdrage vormt. Andere werken kennen we niet en ook nauwelijks andere gegevens die op de Bolleurs betre kking hebben. In de navolgende bijdrage zullen eerst meer persoon sgegevens worden opgevoerd. Vervolgens wordt ingegaan op de bloembol len- en zaadhandel Duurman en Bolleurs. En tot slot zal middels een aa ntal advertenties worden geschetst hoe Jan Bolleurs zich door de jaren heen aanbeveelt als architect, tekenaar en aanlegger van tuinen, buitenplaatsen en lusthoven. Aanvullende persoonsgegevens Onder de naam Arend Hendrik Bolleurs (1762-1839) st aat Arent Bolleurs in de overlijdensakte van 21 december 1839. Hij stierf op 20 december 1839 en was toen 77 jaar oud. 2 In het artikel van Van Immerseel wordt aangegeven d at Arend in oktober 1835 een ontslagverzoek doet (aan de Plaatselijke commissie van geneeskundig toevoorzigt te Haarlem ) en als reden opgeeft dat zijn zoon is overleden e n dat hijzelf door zijn hoge ouderdom en bijbehorende lic hamelijke beperkingen zijn taken in de hortus niet meer naar behoren kan vervu llen. Ook al wordt de naam Jan Bolleurs niet in deze bron genoemd, toch is gec oncludeerd dat hier gesproken wordt over Jan en dat daarmee zijn sterfj aar 1835 is. 3 Kort 8 genealogisch onderzoek wijst echter uit dat Arend e n zijn vrouw Johanna Maria Hulstkamp (1764-1824) in ieder geval twee dochters en drie zonen hebben: Dorothea Sophia Bolleurs (1783-1852), Jan Bolleurs (1785-1855), Catharina Suzanna Bolleurs (1787-1858), Anthonie Bolleurs (17 89- ) en Theodoris Henricus Bolleurs (1799-1835). 4 Gezien de gevonden sterfjaren moet de zoon genoemd in het ontslagverzoek Theodoris Henricus zi jn geweest, en niet Jan. Dan Jan Bolleurs zelf; het bevolkingsregister Haarl em 1850-1860 levert als geboortejaar 1785 en de overlijdensakte vermeldt de sterfdatum 23 juni 1855. 5 Als beroep wordt bloemkweker aangegeven en verder b lijkt dat Jan met zijn vrouw Catharina Suzanna van Kanegom (1785-1855) als adres Singel huis 5, wijk 7 / buitenwijk 4 heeft. Uit kadastrale gegevens van 1832 komt naar voren da t Jan Bolleurs verschillende percelen bezit. Het bevolkingsregiste r noemt als adres Singel huis 5, dit is de huidige Kampersingel. Vanaf de Kleine Houtweg, direct na de Kleine Houtpoort linksaf, is huis 5 inderdaad het vijfde p erceel met een huis, pakhuis en oranjehuis (lees oranjerie) met als eigenaar Jan Bolleurs. 6 Hij is eigenaar of opstalhouder (eigenaar van gebouwen of beplantingen op andermans grond) van een serie aaneengesloten percelen tussen de hui dige Kampersingel, de Kleine Houtweg en de Korte Poellaan. Het totaal omv at een huis, vier pakhuizen, een oranjehuis, een loots, een schuur, tweemaal bepl.[ante] grond, eenmaal tuin en zesmaal bloemisterij. Een van de pakhuizen is in gezamenlijk eigendom met Duurman en driemaal zijn Bolleurs en Duurman gezame nlijk opstalhouder van een perceel met de aanduiding tuin/bloemisterij. 7 Uit een notariële akte blijkt overigens dat Jan Bol leurs een en ander in 1811 heeft verworven. Na de dood van Dirk Duurman verkop en zijn vrouw Susanne Sneltjes en zijn zoon Albertus Duurman de bloemiste rij De Zaadtuin voorzien van een woonhuis, koepel, pakhuis en oranjerie aan Jan Bolleurs. 8 9 Afb. 1, De gronden en gebouwen in eigendom van of i n gebruik door Jan Bolleurs, een aantal met Albertus Duurman (binnen de zwarte belij ning). Kadastraal Minuutplan Haarlem, Noord Holland, sectie F, blad 04, 1822; noorden bov en (watwaswaar.nl; bewerking Jan Holwerda). Naaste buren zijn bekende bloemisten als George Voo rhelm Schneevoogt (1775-1850) en Ernst Heinrich Krelage (1786-1855). En ook Jan Moonen, die genoemd wordt in Afbeeldingen der fraaiste, meest uitheemsche Boomen en Heesters (1802-1808) van J.C. Krauss (1759-1826), bezit hie r een of twee percelen. Verder bezit Jan David Zocher jr. iets na ar het oosten een perceel met koepel, aan wat nu het Dirck Pomppad is. 9 Tot slot hebben Jan en Catharina Suzanna in ieder g eval elf kinderen (waarvan twee vroeg gestorven) en bij de jongste, Arend Jan Bolleurs (1832-1890), geeft het bevolkingsregister als beroep bloemkweker leerling aan. 10 10 In 1855, na het overlijden van Jan en Catharina Suz anna, wordt bij akte de memorie van lasten en voorwaarden voor een openbare veiling van de nagelaten gronden en opstanden vastgesteld. 11 De Zaadtuin wordt publiekelijk geveild en komt, zoals uit de kadastrale legger bli jkt, in handen van de bloemistknecht Johannes Zandvoort. 12 In de akte worden de negen levende kinderen genoemd en wordt bij Arend Jan tuinknecht als beroep en ’s-Graveland als woonplaats vermeldt. Hij was ongetwijfeld werkz aam op een van de vele buitenplaatsen aldaar.
Laatst gewijzigd:
18 november 2020
link:
https://ngv-stambomen.nl/gdp/index.php/pers/get/5-44149
Gekopieerd!
