Stamboom van Hagenbeek

Vader: Philips IV 'de Schone' van Frankrijk
Moeder: Johanna I van Navarra

• Geboren: op 4 oktober 1289 te Parijs
• Koning van Frankrijk 1314
• Overleden: op 5 juni 1316 (26 jaar oud)

le hutin, 1304 Roi de Navarre (Luiz I.), 1304 Comte de Champagne, 1305 Pamplona couronn., 1314 Roi, C de Champagne, de Brie, et de Bigorre, ermordet

Lodewijk de Twister de hele tijd met iedereen ruzie maakte, dan zijn vrouw op zoek naar vertier buitenshuis. Margaretha van Bourgondië, de vrouw van Lodewijk X, deed dat in ieder geval wel – en het zou haar slecht bekomen. Niet onverwacht want Lodewijk stond bekend om zijn korte lontje.

Lodewijk was koning van Navarra (vanaf 1305) en koning van Frankrijk (vanaf 1315) en is de geschiedenis in gegaan als Louis le Hutin – Lodewijk de Twister (of Woelzieke, of Ruziezoeker, zo u wilt). In 1314 was hij het slachtoffer van wat de ‘Affaire de la tour de Nesle’ is gaan heten. In deze toren zouden niet alleen zijn vrouw, maar ook de echtgenotes van zijn broers Filips en Karel hebben deelgenomen aan seksfeesten met woest aantrekkelijke Normandische ridders.

Het schandaal kwam uit toen twee van deze koene minnaars zich in het openbaar vertoonden met snuisterijen die door de koningin van Engeland cadeau waren gedaan aan de dames. Koning Filips IV, de vader van de bedonderde zoons, liet de ridders schaduwen en al snel werd duidelijk dat zijn schoondochters deelnamen aan orgieën in de Parijse wachttoren van Nesle. De betrokken mannen werden prompt geëxecuteerd; de vrouwen kaal geschoren in het cachot gesmeten.

Lodewijk volgde een jaar later zijn vader op, terwijl vrouwlief nog in het gevang zat. Stomtoevallig overleed ze een paar weken later, zodat de jonge koning kon hertrouwen. Margaretha’s dochter werd van de erfopvolging uitgesloten, omdat men twijfelde of ze wel echt het kind van Lodewijk was.

De tiende Lodewijk ging na zijn troonsbestijging voortvarend van start. Hij schafte de slavernij en het lijfeigenschap af en liet de joden, die door zijn vader Frankrijk waren uitgezet, het land weer in. Die daden hadden hem anno 2022 ongetwijfeld de bijnaam ‘de Grote’ opgeleverd, maar de veertiende eeuw was een andere tijd.

Lodewijk dankt zijn cognomen namelijk aan zijn omgang met de adel van Frankrijk. Die was al ontevreden met het hervormingsbeleid van zijn vader Filips, maar keerde zich openlijk tegen de nieuwe vorst toen hij hun machtspositie aantastte.

Lodewijks oom maakte van deze gelegenheid gebruik om de kersverse koning op te zetten tegen een raadgever van zijn vader, Enguerrand de Marigny. Die werd eerst aangeklaagd voor corruptie, maar daarvoor wilde Lodewijk hem slechts verbannen. Toen volgde een aanklacht voor tovenarij, waarop Lodewijk alsnog de doodstraf uitdeelde.

Met zoveel stress is het niet gek dat de koning behoefte had aan ontspanning. Die vond hij in het tennisspel, of jeu de paume, zoals het toen heette. In juni 1316 speelde hij in Vincennes een uitputtend potje, waarna hij zijn dorst leste met grote hoeveelheden ijskoude wijn. Deze drank viel slecht. De Twister stierf op 5 juni aan de pleuritis, ofwel een longontsteking. Dat er ook gefluisterd werd over vergiftiging, zal geen verbazing wekken.