Elisabeth van Vianen huwde later met de Zeeuwse edelman Jan van Heenvliet, heer van Heenvliet, geb. 1289 en dood voor 27 maart 1345. Als weduwnaar van Elisabeth zou hij nog tweemaal hertrouwen.
Volgens Kort moet het huwelijk van Jan en Elisabeth dateren uit of kort vóór 1310 aangezien Jan in dat jaar schout van Polsbroek was.
Deze functie in een gebied dat zo ver van Heenvliet af ligt, kon hij slechts aan zijn vrouw ontleend hebben, waarna Kort voor hem een huwelijk veronderstelde met een dochter van Gijsbert uten Goye (+1313/14) om een latere neef-aanduiding tussen Vianen en Heenvliet te verklaren. Zondervan toonde echter in 1993 aan dat Jan van Heenvliet met een Elisabeth van Vianen moet zijn gehuwd en naar zijn mening zelfs met de oudste dochter van Zweder van Vianen. Bij deze laatste opvatting twijfel ik aan de juistheid ervan aangezien Vianen middels het huwelijk van Heilwig van Vianen aan de bekende Willem van Duivenvoorde toeviel.
Bij Zondervan bleef de huwelijksdatering van ca.1310 gehandhaafd.
Met deze datering is niets mis mee maar daar wil ik de opmerking maken dat voor Kort duidelijk was dat Jan van Heenvliet in 1310 gehuwd was omdat hij toen in Polsbroek schout was. Volgens Ben de Keijzer was Jan van Heenvliet's moeder een dochter van Jan van der Lede, heer van der Lede. Deze tak van de Van Arkel's waren oorspronkelijk heer van de Lede, Haastrecht en Vlist, de omgeving van Polsbroek, zodat het niet verwonderlijk is dat Jan van Heenvliet daar in 1310 een schoutfunctie vervulde, gezien hij dit aan zijn moeder of haar verwanten kan hebben ontleend. De huwelijksdatering van 1310 is dus geen hard feit. Jan van Heenvliet is in 1289 geboren en was in 1310 dus nog maar 21 jaar. Hij had dus nog tijd genoeg om een huwelijkspartner te zoeken.
Elisabeth van Vianen was op 13 juli 1337 reeds overleden als haar zus Heilwig, vrouwe van Vianen, en haar man Willem van Duivenvoorde verklaren dat Elisabeth's zoon Hugo van Heenvliet als enige het Vianense leen Welgeboren had georven. Tante Heilwig van Vianen was
in 1326 met Willem van Duivenvoorde gehuwd. Ze mag worden verondersteld de oudste dochter van haar vader te zijn geweest.
Zondervan ontleende aan het handschrift van Arnout van Buchell haar wapenkwartieren. Heilwig's moederlijke afstamming bevat de volgende kwartieren: Egmond-Heemskerk-Strijen-Ooij, zodat dit ongetwijfeld ook op haar jongere zus betrekking zal hebben.
Elisabeth van Vianen zal kort na het huwelijk van haar oudste zus zijn gehuwd. Haar zoon Hugo wordt in 1245 beleend en moet derhalve minimaal 18 jaar, dus uiterlijk geboren zijn in 1327. Naast Hugo moet ze ook nog een Zweder en een Dirk als zonen hebben gehad, en volgens Zondervan ook nog een zoon Jan. Volgens Kort schijnt Jan van Heenvliet in 1330 te zijn hertrouwd, waar ik dus dan een vraagteken bij moet plaatsen vanwege het geringe tijdsbestek waarin Elisabeth van Vianen haar kinderen ter wereld moet hebben gebracht. Aangezien Jan ook nog een dochter Jutta kreeg die uit 1331 of iets eerder moet stammen (in 1343 was ze al gehuwd en dus minimaal 12 jaar) lijkt het met logischer uit te gaan van het bekende feit dat Elisabeth op 13 juli 1337 dood blijkt te zijn. Ze zal wellicht kort voor die tijd zijn overleden. Gezien de snelle geboorte van haar oudste zoon Hugo zal Elisabeth van Vianen bij haar huwelijk al een procreatieve leeftijd hebben bereikt die volgens Zondervan toen tenminste op 16 à 17 jaar lag. Zelf ga ik daarvoor meer uit van minimaal 15 jaar. Als Hugo in 1327 geboren is zal het huwelijk van Elisabeth van Vianen en Jan van Heenvliet eveneens in 1326 zijn gesloten. Afhankelijk van
de inschatting zal Elisabeth dus tussen 1309 en 1311 zijn geboren met nog een oudere zus boven haar. Het huwelijk van haar vader Zweder van Vianen zal derhalve met een kleine marge op rond 1305 te dateren zijn.
Volgens de wapenkwartieren van dochter Heilwig was zijn vrouw een Van Egmond bij een Van Heemskerk-moeder. Normaal gesproken wordt vaak een generatieduur van 30 jaar gehanteerd maar omdat we hier met een vrouwelijke generatie te doen hebben lijkt me een periode van 20 jaar meer van toepassing. Het huwelijk van Claas van Egmond met Elisabeth van Heemskerk zal derhalve op rond 1285 te plaatsen zijn.
Elisabeth was volgens Van Wimersma Greidanus een dochter van de uit 1280 bekende ridder Hendrik van Heemskerk. Eveneens conform voornoemde overweging zou deze heer Hendrik van Heemskerk dus rond 1265 getrouwd zijn. Hij wordt gezien als een jongere broer van ridder Arnold van Heemskerk die al in het begin van de jaren vijftig huwde. Deze wetenschap biedt ook alle ruimte om zonodig het huwelijk van heer Hendrik nog enigzins te vervroegen. In 1280 had ook Hendrik van Heemskerk de ridderlijke stand bereikt. Dat blijkt uit zijn betiteling toen hij tienden in de Poel aan de heer van Voorne verkocht. Hij was gehuwd met een dochter van vermoedelijk de nobilis Bertold van Ooij (vermeld 1242-1265). Wellicht dat heer Hendrik van Heemskerk valt aan te merken als stamvader van de in mannelijke lijn uit de Van Heemskerk's afstammende Van Poelenburgs.
Het huwelijk ca. 1285 van Claas van Egmond, de derde zoon van het echtpaar Gerard II van Egmond (+ 1300) en Elisabeth van Strijen (+1297), strookt echter niet met de bekende en te reconstrueren genealogische dateringen. Zo huwde zijn oudere broer Wouter van Egmond pas in 1309. In december 1327 is n.l. sprake dat diens oudste zoon Jan I "corteliken zine jaeren hebben zoude" en dan leenhulde zou moeten doen. Ergens in 1328 moet hij leenrechtelijk meerderjarig (18 jaar) zijn geworden omdat hij in dat jaar bij Kassel meevocht tegen de Vlaamse opstandelingen. De oudste broer Willem III van Egmond volgde in 1304 zijn grootvader Willem II op als heer van Egmond. Bij zijn overlijden in 1311 was zijn huwelijk met zijn vrouw Margaretha van Blankenheim nog kinderloos.
Grootvader Willem II van Egmond stond in 1248 nog onder de voogdij van zijn verwant Wouter van Egmond (van Merenstein) hetgeen impliceert dat Willem op dat moment in 1248 de leeftijd van 18 jaar nog niet had bereikt. Willem II van Egmond is dus geboren in of na 1230 als zoon van Gerard I van Egmond (+ 1242) en diens eerste vrouw Beatrix van Haarlem. In een oorkonde van 31 december 1252 komen we Willem II vervolgens weer tegen zodat hij dan ongetwijfeld mondig zal zijn geweest. Rond die tijd moet hij namelijk ook gehuwd zijn.
In 1266 vond het huwelijk plaats tussen zijn dochter Halewina van Egmond en Hendrik van Cuijk, burggraaf van Leiden. Halewina moet dus op dat moment minimaal 12 jaar zijn geweest en dus minstens in 1254 zijn geboren. Qua voornaam blijkt ze niet te zijn vernoemd naar haar grootmoeder Beatrix zodat we boven Halewina nog een oudere maar jong overleden zus [Beatrix] mogen verwachten. Deze zal dan wellicht in 1253 geboren zijn hetgeen een huwelijk van Willem II van Egmond in of rond 1252 waarschijnlijk maakt. We mogen dan in ieder geval
constateren dat Willem, als hij in of kort na 1230 geboren is, op jeugdige leeftijd gehuwd is. Willem II van Egmond's oudste zoon Gerard zal dus op zijn vroegst pas in 1255 geboren kunnen zijn en wellicht zelfs iets later. Een huwelijk van Gerard II van Egmond en Elisabeth van Strijen kunnen we dus gerust rond 1280 inschatten. Dat Gerard II een zoon met naam Claas heeft gehad staat vast door een schenking in 1315 aan het klooster Egmond door Wouter van Egmond ter nagedachtenis aan hemzelf en zijn broer Nicolaas.
Het is echter onvoorstelbaar dat deze Claas van Egmond dezelfde persoon is die reeds ca. 1285 huwde met Elisabeth van Heemskerk. Hoogstwaarschijnlijk is voornoemde Claas een jongere broer van Gerard II of een telg van de in Heemskerk reeds gegoede tak van Egmond-Merenstein.
Laatst gewijzigd:
15 juli 2023
link:
https://ngv-stambomen.nl/gdp/index.php/pers/get/5-39664
Gekopieerd!
