Als de veronderstelling juist is dat het huis ten Zijl door het huwelijk van Jan van Ammers met de erfdochter van Jonas van de Zijl aan het geslacht Van Ammers komt, is het logisch dat Jan van Ammers de oudste, zich Van Ammers blijft noemen en Jan van Ammers de jongste zich Van de Zijl gaat noemen. Het ligt dus voor de hand in Jan van Ammers de oudste en Jan van de Zijl vader en zoon te zien. Dit wordt nog gesteund door de observatie dat in een oorkonde van 4 nov. 1332 sprake is van ver Agnes van Ammers de echtgenote (lees weduwe) van Jan van de Zijl. Een aanvullende tekst van veel latere datum, waaruit ook blijkt dat Agnes van Oudshoorn met Jan van de Zijl gehuwd is geweest, bevindt zich in het archief van de abdij Leeuwenhorst. Het is een oorkonde van 21 sept. 1353, waarin Jan Persijn, heer van Waterland, enige goederen aan zijn dochter Heilwig, abdis van Leeuwenhorst, schenkt. Het betreft goederen die Jan Persijn van Jan van de Zijl, ridder, zijn aangekomen en waarvan de vrouwe van Heulestein het andere gedeelte, zolang zij leeft, in lijftocht heeft. Jan van de Zijl komt voor het eerst voor op 19 dec. 1310. Hij is dan baljuw van Zuid-Holland.
Gedurende zijn leven verkeert hij vaker in soortgelijke posities: zo is hij in 1316 baljuw van Rijnland, van 1327 tot 1329 opnieuw baljuw van Zuid-Holland en in 1326 en 1329 raad van de graaf van Holland.
Hij woonde voor 31 mei 1292 in een omgracht huis in Leiderdorp
Johannes / Jan (geb. van Ammers) maakt zijn (woontoren) omgracht Huys ter Zijl met 50 morgen land, 'legghende tot het oud kerkhof', Leenroerig aan de burggraaf van Leiden: Hendrik van Cuijck. Werd ook Zijlhof genoemd. De rivier Oude Rijn vertakt zich bij Leiderdorp, waarbij het riviertje de Zijl noordwaarts stroomt, naar de Kagerplassen. Een klein stukje noordelijk van die splitsing werd -aan de oostzijde- tegen het einde van de dertiende eeuw een versterkt huis gebouwd, dat waarschijnlijk geheel omgeven was door een gracht. De eerste bewoner, Heer Jan van Ammers, ging zich naar dit Huis noemen: Van Zijl. Overigens bezat hij vier morgen land bij de Nieuwe Haven in Vlaardingen. Vast staat dat hij op 14 juni 1292 (de zaterdag na Pinksteren) door Heynric, burggraaf van Leiden werd beleend met 'alle huysen ten Zijle die Jonaes waren (=zijn vader: Jonas van den Zile, die eveneens land te Vlaardingen bezat). Huys ter Zijl was oorspronkelijk een woontoren. Deze torens hadden geen ringmuur, maar waren omgeven door een dichte haag van struiken. Er lag wel een slotgracht omheen, zodat het kasteel op een eilandje lag. Daardoor was het een 'verdedigbaar huis'.Een woontoren kende slechts één vertrek per verdieping. In de kelder, onder het maaiveld, waren de keuken en de voorraadkamers gesitueerd. Bij opgravingen in 200 zijn muurresten opgegraven, die wijzen op een constructie van 1m20 dikke muren. In de tweede helft van de 14e eeuw zijn er uitbreidingen aangebracht. Het landgoed besloeg 50 morgen, een oppervlakte vergelijkbaar met 60 voetbalvelden, wat uitzonderlijk groot was voor die tijd. In 1420 is het huis verwoest door de kabeljauw Jan van Beieren, omdat de familie Van Zijl de zijde van de Hoeken had gekozen (van Jacoba van Beieren). Over een periode van ruim 200 jaar bleef het kasteel en de omliggende landerijen in het bezit van de familie. Deze gebruikte de vruchtbare grond deels als warmoestuin (groenteteelt), maar ook werd het recht op visserij in de Zijl verkregen. Uit die eerste periode zijn niet veel documenten bewaard gebleven; pas op 11 januari 1618 tekent landmeter Jan Pietersz Dou de ligging van huis en landerijen. Zoals zovele versterkte kastelen en huizen in het Rijnland, ontkomt ook de Zijlhof niet aan de strijd die geregeld de kop op stak en -delen van- de huizen verwoestte. Ten tijde van de Hoekse en Kabeljauwse twisten bijvoorbeeld zijn de bewoners van Zijlhof gevlucht naar het oosten, maar later werd in ieder geval één van hen weer in het stadsbestuur van Leiden opgenomen. Van het huis zelf is een tekening van voor- en achteraanzicht bekend. Aan de vooravond van het beleg van Leiden (1573) op bevel van het Leidse stadsbestuur afgebroken. Toch werd het huis in 1598 voor de derde maal opgebouwd. De naam veranderde op dat moment in Zijlhof. Huis ter Zijl was nog een verdedigbaar huis, het Zijlhof daarentegen was meer een luxueus buitenhof at niet weerbaar meer was.
Het Zijlhof werd in 1806 afgebroken. Later is er bebouwing op dezelfde grond neergezet. Op tegenwoordige kaarten is Zijlhof te traceren op de hoek van de Zijlbaan en de Vlasbaan.
Laatst gewijzigd:
31 oktober 2023
link:
https://ngv-stambomen.nl/Hagenbeek/27552
Gekopieerd!
E-mail een vraag aan Cees Hagenbeek over deze persoon.
