Het geslacht Berthout van Berlaer, later kortweg Van Berlaer genoemd, stamde af van hoge Brabantse adel met bezittingen in de omgeving van Mechelen en Lier. In 1314 schonk hertog Jan III van Brabant de heerlijkheid Helmond, die tot dat moment eigendom was van de hertog, aan Jan I Berthout van Berlaer in ruil voor een aantal bezittingen in de buurt van Lier. Hiertoe behoorde ook een groot aantal cijnsinkomsten op goederen in Peelland. Verreweg de meeste van deze cijnzen waren ontstaan door het uitgeven van oorspronkelijk tot de gemene gronden behorende stukken land door de hertog.
Deze ruil was opmerkelijk omdat deze Lierse bezittingen bij lange na niet de waarde hadden van de Helmondse goederen. De reden voor deze schenking moet gezocht worden in de strijd om de macht aan het hertogelijk hof. Hertog Jan II was in oktober 1312 gestorven en zijn zoon Jan III was nog minderjarig zodat regenten het bestuur waarnamen. Eén van deze regenten was Floris Berthout, een verwant van Jan Berthout. In zijn positie van regent heeft Floris Berthout de jonge hertog kunnen bewegen tot deze, voor de hertog onvoordelige ruil, waarbij het Floris zal zijn gegaan om Jan Berthout aan zich te binden. Helaas voor Floris heeft deze manoeuvre echter niet kunnen verhinderen dat hij kort daarna als regent werd vervangen.
Jan III van Berlaer werd in 1361 op ongeveer elfjarige leeftijd heer van Helmond. Wel stond hij aanvankelijk onder voogdij van een familielid die ook Jan van Berlaer heette.
Jan I volgde zijn vader op en werd oa Heer van Berlaar; hij had ook enkele bezittingen bij Mechelen en bij Lier.
Op 5 juli 1314 ruilt hertog Jan III van Brabant met Jan II Berthout van Berlaar de heerlijkheid Helmond tegen een aantal renten die hij in leen hield van hertog Jan in de streek van Lier.
Enkele dagen later wordt Jan II dan beleend met de heerlijkheid Helmond, die een heerlijkheid werd en het zou blijven tot in 1425, bij de dood van de laatste afstammeling Jan IV.
Het oudste zegel van de schepen van Keerbergen dagtekent van 1308 en draagt een schild met drie palen met de tekst: "scabinorum de Kerberghe". Het was het wapen van de Heren van Berthout van Berlaer. De Raad van Adel heeft in 1955 vastgesteld dat de gemeente bewezen heeft dat haar schepenen het gevraagde wapen onder het ancien régime hebben gebruikt en dat aan het verzoek (om het wapen te gebruiken als gemeentewapen) waarvan sprake, een gunstig gevolg kan worden voorbehouden.
Jan II werd begraven in de Abdij van Binderen. (de Abdij van Binderen was een abdij in Helmond die rond 1244 werd gesticht door Maria van Brabant).
Laatst gewijzigd:
1 februari 2023
link:
https://ngv-stambomen.nl/gdp/index.php/pers/get/5-19922
Gekopieerd!