Stamboom van Hagenbeek

• Vrouwe van Herlaar
• Overleden: na 1235

Vrouwe Petronella was een generatiegenoot van deze Dirck van Herlaer. Vogels wijst er op dat de nakomelingen van beide zonen van Petronella, Dirck en Godfried, een dubbelgekanteelde dwarsbalk in het wapen voerden. Het is daarom aannemelijk dat hun vader, Petronella’s echtgenote, reeds het wapen van Herlaer voerde. De nakomelingen van Godfried hielden goed in Herenthout in leen van de nakomelingen van de oudste broer Dirck. Vrouwe Petronella en haar man zullen derhalve al in het bezit zijn geweest van zowel Herlaar als goed in Herenthout. Godfried Croenen oppert dat vrouwe Petronella een dochter geweest kan zijn van de Belgische edelman Godfried van Poederlee, die in 1209 samen met zijn oudere broer Wouter wordt vermeld. Van Wouter zouden dan de heren van Poederlee afstammen.
De jongste zoon van Petronella, Godfried, zou dan volgens toenmalig gebruik naar zijn moeders vader genoemd zijn.

Petronella, Vrouwe “Domina” van Herlaar, stelt in 1227 het klooster Postel en zijn onderhorigen vrij van tol binnen haar jurisdictie. Petronella, “Ego Petronella nobilis matrona, domina de Herlart”, oorkondt tussen 6 april 1235 en 29 maart 1236, met toestemming van haar kinderen Dirck en Godfried, dat Winricus van Poppel een erfelijke cijns, hem te betalen door het klooster Postel, welke cijns hij van haar in leen hield, aan haar ten behoeve van het klooster heeft afgestaan.
Petronella wordt hier omschreven als Vrouwe van Herlaar, niet als Petronella “van” Herlaar. Matrona heeft de betekenis dat we hier van doen hebben met een getrouwde of getrouwd geweest zijnde vrouw. In tegenstelling tot Van Doornmalen ben ik van mening dat zij de weduwe is van Dirck van Herlaar en niet
diens erfdochter.
De edelvrouw had als haar man nog leefde slechts een potentieel recht op de bezittingen. Als zij weduwe werd en dit bleef door een tweede huwelijk af te wijzen, kwam zij in het bezit van het domein en kon zij dit vrij, als een man, beheren. Een voorbeeld is de eerste vermelding waarbij zij het klooster Postel vrij van tol binnen haar jurisdictie verleende, haar beide zonen werden niet vermeld en zullen dan dus nog niet handelingsbekwaam geweest zijn, jonger dan 14 jaar, acht jaar later worden ze wel vermeld.
De zonen moeten geboren zijn vóór 1218 om in 1236 min. 14 jaar oud te zijn. Het huwelijk tussen Dirk en Petronella zal dus ca, 1216/1217 zijn gesloten.Wie deze Petronella is blijkt moeilijk te verklaren onderstaand twee mogelijkheden en de mening van Van Doormalen