Blauwtand, Bluetooth, Blatand, Blauzahn, belehnt Hakon Jarl mit Tröndelag u.and. Landschaften Norwegens, besiegt um 950 Gnupas Sohn Sigtrygg, um 960 von Poppo bekehrt, 965 Christ, (986) verjagt. 2. Ehe mit Gyrith, Schwester Styrblörns v.Schweden, Nebenfrau Asa.
Harald Blauwtand of Harald de Goede Gormsson (Deens Harald Blåtand, Noors Harald Blåtann, Duits Harald Blauzahn) was de tweede koning van Denemarken toen hij de troon overnam van zijn vader Gorm de Oude. Hij wordt soms Harald II genoemd. Ook al hadden zijn voorgangers het christendom in Denemarken ingevoerd, op aandringen van de Karolingen van het Frankische Rijk in 826, was dit geloof nog steeds niet overheersend in de noordse koninkrijken. Tussen 960 en 965 werd Harald bekeerd, zij het om politieke motieven of niet. Samen met de rest van de familie werd ook zijn zoon Sven Gaffelbaard gedoopt. Harald richtte zetels op voor bisschoppen te Sleeswijk, Ribe en Århus.
De Noorse koning Harald II (Eriksson) Grijshuid werd door Haakon Sigurdsson, graaf van Lade en Harald Blauwtand in een val gelokt en vermoord. Zodoende verenigde Harald Denemarken en Noorwegen tot een koninkrijk.
Hoeveel vrouwen Harald had is onzeker, maar Thora, Gunhilde en Gyrid (de nicht van Erik VI van Zweden) worden genoemd. Men denkt verder dat hij vier kinderen had: Håkon, Sven (Gaffelbaard), Gunhild en Tyra (die later trouwde met Styrbjörn de Sterke, een zoon van koning Olof Björnsson).
De belangrijkste kennis bron omtrent Harald is de geschiedschrijver Adam van Bremen. Deze geschiedenis zoals door hem geschreven is echter gekleurd. Zo stond hij bijvoorbeeld positief ten opzichte van Harald, terwijl hij negatieve gevoelens koesterde jegens Gorm de oude en Sven (I). Harald stierf nadat hij was weggelopen na een discussie met zijn zoon aan de verwonding die hij opliep toen hij neerhurkte achter een struik aan de kant van de weg om zijn behoefte te doen en er een pijl tussen zijn billen wed geschoten.
Harald staat ook bekend om het oprichten van een van de runenstenen te Jelling in Denemarken. Hierop staat gehouwen:
"Harald, koning, liet deze steen maken ter herinnering aan Gorm, zijn vader en Thyra, zijn moeder. De Harald die geheel Denemarken en Noorwegen won en de Denen kerstende" in Oudnoors: "Haraltr kunukr bath kaurua kubl thausi aft kurm fathur sin auk aft thaurui muthur sina sa haraltr ias sar uan tanmaurk ala auk nuruiak auk tani karthi kristna."
Hoeveel vrouwen Harald had is onzeker, de volgende vrouwen worden als wettige echtgenotes genoemd:
Huwelijk voor 960: Gunhilde (verder onbekend);
Tove (ovl. ca. 990), vermoedelijk dochter van de Slavische prins Mstivoj;
Gyrid (vermeende zuster van Styrbjörn de Sterke en nicht van Erik VI van Zweden).
Daarnaast had hij enkele onbekende bijvrouwen.
Harald had de volgende kinderen waarvan meestal niet duidelijk is wie de moeder is:
Hakon (961 - voor 987), veroverde Samland, leidde een Deense vloot naar Northumbria;
Sven Gaffelbaard;
Tyre (ovl. 1000), getrouwd met Styrbjörn de Sterke, nadien met de Slavische prins Burislav, gescheiden en hertrouwd (998) met Olaf I van Noorwegen. Volgens de saga's had zij Olof aangezet tot oorlog en na het nieuws van zijn dood in de slag bij Svolder pleegde ze zelfmoord door zich dood te hongeren. In literatuur worden enkele kinderen van Styrbjörn en Tyre genoemd, maar die zijn allemaal erg onzeker. Met Burislav kreeg ze een dochter Gunhild, waar koningin Bodil, echtgenote van Erik I van Denemarken, van afstamde. Met Olaf kreeg ze een zoon Harald, die kort na zijn geboorte overleed;
Gunhild (ovl. 13 november 1002), gehuwd met Palle, edelman in Devon. Beiden zijn vermoord tijdens de slachtpartij op Sint-Brixius-dag;
Mo (ovl. ca. 1015);
Thorgny, gehuwd met Thrugot.
Magnus
Godfried: De broers Magnus (ovl. na 969) en Godfried (ovl. ca. 988) zijn vermoedelijk kinderen van Harald met een bijvrouw. Zij bouwden een eigen rijk op in de Ierse Zee en vochten en plunderden in Schotland, Ierland, Wales en het eiland Man. Godfried werd koning van de Hebriden, waaruit het koninkrijk Man ontstond. Hij sneuvelde in een veldslag in Schotland en werd opgevolgd door zijn zoon Raegnald.
Harald is de zoon van koning Gorm van Denemarken en van Thyra Klacksdottir.
In 934 had de koning van Duitsland, Hendrik de Vogelaar, koning Gnupa van Hedeby, een “Zweed”, gedwongen zich te onderwerpen en het doopsel te ontvangen. Gorm, de vader van Harald, vernietigde vervolgens het koninkrijk van Gnupa voordat Harald hem rond 958 opvolgde. Tijdens zijn regering voerde Harald het christendom in zijn koninkrijk in en liet zich samen met zijn familie en zijn hird dopen, nadat een zekere Poppo, gestuurd door de aartsbisschop, had aanvaard om zijn geloof te bewijzen door een ordalie te ondergaan.
Volgens Adam van Bremen, in 966: “De Denen werden tot het geloof bekeerd door een zekere Poppo, die in het openbaar, zonder schade te ondervinden, een tot witgloeiend verhit ijzer in de vorm van een handschoen droeg.” De kroniekschrijver voegt daaraan toe: “Bij het zien van dit spektakel gaf koning Harald samen met zijn volk de verering van demonen op en begon de ware God te aanbidden. Poppo werd tot bisschop verheven.
De koning liet kerken bouwen in zijn domeinen in Odense en Roskilde, die werden toegevoegd aan de vestigingen in Hedeby, Ribe en Aarhus, die zijn vader in 948 had moeten accepteren. Een leider genaamd Odinkar bekeerde zich eveneens en lijkt aan de oorsprong te staan van de kerstening van de eilanden en van Skåne. In 988 werd hij in Bremen gewijd tot missionair bisschop in Zweden en bij de Wagriërs.
Harald slaagde er bovendien in rond 970 een Deens protectoraat op te leggen in het zuiden van Noorwegen en onderhield betrekkingen met de Abodrieten, die Hamburg in 983 verwoestten, door te huwen met een dochter van hun koning Mistivoï. Emund, zoon van Erik, die in Zweden regeerde, was eveneens zijn bondgenoot.
Een van de twee runeninscripties op de Grote Jellingsteen in Jutland, opgericht ter ere van koning Harald, vermeldt dat hij “dit monument heeft gemaakt ter ere van Gorm zijn vader en Thyra zijn moeder, en schrijft hem vervolgens de verdienste toe dat hij “Denemarken en Noorwegen heeft veroverd en de Denen tot christenen heeft gemaakt”.
Het einde van zijn regering, die werd gekenmerkt door drie grote ontwikkelingen in Denemarken — de eenmaking van het koninkrijk, de bekering en de uitbreiding van de macht naar buiten — werd verstoord door de opstanden van zijn zoon Sven, gesteund door de heidenen. Gewond geraakt tijdens een gevecht, zou Harald zijn toevlucht hebben gezocht in Jomsborg bij de Wenden, in “de Slavische stad Jumme”, volgens Adam van Bremen, en hij zou kort daarna zijn overleden. Zijn lichaam werd teruggebracht naar Denemarken en begraven in de kerk van Roskilde, die hij had laten bouwen ter ere van de Heilige Drie-eenheid. Sven werd toen tot koning uitgeroepen.
Bluetooth is een draadloos communicatieprotocol, ontwikkeld door Zweedse firma Ericsson en is genoemd naar deze koning. Het Bluetooth-logo bestaat uit zijn initialen (H en B) in Noordelijke Runentekens.
Laatst gewijzigd:
28 september 2025
link:
https://ngv-stambomen.nl/Hagenbeek/16831
Gekopieerd!
E-mail een vraag aan Cees Hagenbeek over deze persoon.
