Stamboom van Hagenbeek

Vader: Walger II
Moeder: NN

• Geboren: ± 848
• Overleden: in 874 gesneuveld (ongeveer 26 jaar oud)

Princeps Regionis Frisiae, zetelde in Tiel of Avezaat.
Graaf Gerolf van Holland of (rond 850 - rond 896) was graaf van Frisia, comes Fresonum, vanaf ongeveer 885. Zijn naam wordt ook wel geschreven als Gerulf, soms met de toevoeging “van Kennemerland”. Zijn afkomst is niet precies bekend, er zijn aanwijzingen dat hij een nazaat is van de Friese koning Radboud, wat zou verklaren waarom hij tot de hoge rijksadel werd gerekend.
Het is niet geheel duidelijk waar het gebied van Gerolf lag, maar Kennemerland lijkt het meest waarschijnlijk. De toevoeging “van Holland” is (net als “van Kennemerland”) van latere datum. De eerste graaf die officieel graaf van Holland genoemd werd was Floris II in 1101. Gerolf geldt als de stamvader van het huis van Holland, maar tot 1100 werden de bewoners van zijn gebied nog Friezen genoemd.
Gezant van de Vikingaanvoerder Godfried de Zeekoning, die was beleend met Walcheren, Kennemerland en de Middelnederlandse gebieden die destijds hadden behoord aan tot de lenen van de Vikingen Rorik en Harald. Gerulf was een der ontevreden edelen die in 885 Godfried vermoordden, waarna hij zelf diens plaats innam in Frisia. Kort na de vergadering van de rijksgroten in Forchheim in 889 beleende koning Arnulf hem met een groot aantal goederen in de Hollandse kuststrook.Zijn zoons Waldger en Dirk waren vrij kort daarna de verdedigers van het land tussen Maas en Vlie. Dirk - de Westfriese graaf, die vooral in de pagus Kinnem (Kennemerland) heerste - geldt als de eerste in de rij der Hollandse graven.
Het ontstaan van het graafschap Holland:
Hoewel het gebied waar Gerolf van Holland woonde sinds het verdrag van Verdrag van Verdun (843) onderdeel was van het Oostfrankische rijk, maakten in de praktijk de vikingen er de dienst uit. Pas in 885 kwam hieraan een einde door de moord op Godfried de Noorman. In deze moord had graaf Gerolf een actief aandeel.
Graaf Gerolf ontving als beloning voor zijn rol bij het verdrijven van de Noormannen van de Oostfrankische koning Arnulf van Karinthië op 4 augustus 889 een aantal goederen in vol eigendom. Het betrof een gebied buiten zijn graafschap, in Teisterbant, bestaande uit een aantal boerderijen en huizen in onder andere Tiel, Aalburg en Asch, plus een gebied binnen zijn graafschap, bestaande uit een bos en een bouwakker, ergens tussen de monding van de Oude Rijn en (vermoedelijk) Bennebroek.
Twijfels over het stamvaderschap:
Gerolf wordt pas sinds laat negentiende eeuw gezien als de stamvader van het Huis van Holland. Dit is gebaseerd op een gedicht uit omstreeks 1120. Daarin worden de graven uit het Huis genoemd, en het gedicht begint met: "De eerste Dirk, broer van Waldger, was een roemrijk man ......" In een ander werk over deze Waldger staat: "Waldgarius Freso, Gerilfi filius", wat te vertalen is als "Waldger de Fries, zoon van Gerulf". Hiermee wordt Gerolf gezien als de vader van Dirk I en als de stamvader van het Hollandse Huis.
Vreemd is echter dat Waldger als oudste zoon na de dood van Gerolf het landgoed in Teisterbant kreeg, terwijl zijn jongere broer Dirk het graafschap erfde. Ook vreemd is dat Waldger zijn enige zoon Radboud noemde. Het was in die tijd namelijk gebruikelijk dat oudste zoon de naam van zijn grootvader kreeg. Er wordt daarom ook wel gedacht dat Gerolf niet de vader maar de pleegvader van Waldger en Dirk was. "Filius" zou in dit geval de betekenis "pleegzoon" kunnen hebben. De meest waarschijnlijke kandidaat voor de biologische vader is Radboud, Heer van Nederfriesland. Deze Radboud sneuvelde in 874 tijdens zijn strijd tegen de Noormannen. Gerolf zou als voogd ook het gebied hebben beheerd dat aan de oudste zoon Waldger nagelaten werd. Dat Dirk vervolgens het graafschap van Gerolf erfde zou komen omdat Gerolf zelf kinderloos bleef.